“Bắt tay” liên kết sản xuất, tiêu thụ lúa gạo

Sáng 16/12, tại TP.HCM, đại diện một số cục của Bộ NNPTNT cùng với Hiệp hội Lương thực Việt Nam đã ký kết biên bản ghi nhớ về việc liên kết sản xuất và tiêu thụ lúa gạo trong cánh đồng lớn với 13 tỉnh, thành ĐBSCL.

Tiến tới xây dựng 1 triệu ha cánh đồng lớn

Theo ký kết, các bên đã xác định việc liên kết xây dựng vùng nguyên liệu sản xuất lúa hàng hóa chất lượng cao xuất khẩu, với quy mô từ 500 - 1.000ha/cánh đồng, có thể ít hơn hoặc nhiều hơn theo nhu cầu của từng doanh nghiệp (DN). Việc phân chia liên kết xây dựng vùng nguyên liệu giữa DN và các địa phương sẽ được công khai minh bạch, rõ ràng trong tất cả mọi điều khoản, có sự tham gia ý kiến và thống nhất của VFA, Sở NNPTNT và Cục Trồng trọt để tránh sự tranh chấp vùng nguyên liệu có thể xảy ra giữa các bên tham gia.

Các tỉnh ĐBSCL đang đẩy mạnh việc xây dựng cánh đồng lớn

Các DN lương thực sẽ ký hợp đồng đặt hàng nông dân trong vùng nguyên liệu sản xuất 1 - 2 giống lúa theo yêu cầu của mình, cam kết tiêu thụ hết lúa hàng hoá trong vùng nguyên liệu theo giá thị trường. Các DN cũng đảm nhận việc tổ chức lại hệ thống thương lái làm dịch vụ thu mua lúa vùng nguyên liệu (kể cả sấy) cho mình.

VFA sẽ xây dựng và đề xuất thành lập quỹ hỗ trợ sản xuất và xuất khẩu gạo để phát triển liên kết xây dựng vùng nguyên liệu và xây dựng thương hiệu lúa gạo. Sở NNPTNT 13 tỉnh ĐBSCL có trách nhiệm đề xuất quy hoạch và xác định vùng nguyên liệu, tổ chức liên kết nông dân, phát triển các hình thức hợp tác, cải tạo và đảm nhiệm việc giám sát thực hiện hợp đồng giữa các DN và nông dân.

Ông Trương Thanh Phong - Chủ tịch VFA, cho biết VFA đã có chỉ đạo các DN thành viên liên hệ, phối hợp cùng Sở NNPTNT địa phương mình tiến hành thực hiện việc xây dựng cánh đồng lớn liên kết với nông dân ngay trong vụ đông xuân 2013 - 2014 này với quy mô ít nhất là 200ha/DN.

Còn theo biên bản ghi nhớ, Cục Trồng trọt đặt mục tiêu xây dựng vùng nguyên liệu cánh đồng lớn trong năm 2014 đạt 40.000ha. Đến năm 2015 sẽ tăng lên là 100.000ha, năm 2016 đạt 200.000ha và đến năm 2020 sẽ đạt 1 triệu ha cánh đồng lớn.

Đẩy mạnh liên kết ngang

Theo Cục Trồng trọt và các địa phương, mô hình cánh đồng mẫu lớn chưa được triển khai đại trà bởi “tắc” ở khâu chưa có sự quan tâm tham gia của các DN lương thực trực tiếp xuất khẩu gạo trực thuộc VFA. Ông Lê Minh Đức - Giám đốc Sở NNPTNT Long An, cho biết trong 1 - 2 vụ lúa vừa qua, sở cũng có “gá duyên” các DN vật tư, DN thu mua, tiêu thụ lúa gạo vào với nhau trong cánh đồng mẫu lớn.

Tuy nhiên do chỉ “mới quen nhau”, 2 bên còn nhiều lúng túng và chưa “tin yêu” nhau nên việc triển khai còn gặp nhiều khó khăn. “Cục Trồng trọt và Sở NNPTNT từng địa phương sẽ đảm nhận vai trò làm đầu mối, ông tơ bà nguyệt xe duyên cho các DN lương thực và vật tư nông nghiệp trong cánh đồng lớn lại với nhau. Khi đó, tiền bán chịu phân, thuốc cho nông dân lúc DN lương thực thu mua lúa sẽ cấn trừ trả lại cho các DN vật tư, phần còn dư sau đó mới chi trả cho nông dân” - ông Phạm Văn Dư - Phó Cục trưởng Cục Trồng trọt nêu giải pháp.