Chiêm ngưỡng mâm cúng Tết Đoan Ngọ 'đẹp như tranh' của mẹ đảm Hà thành: Gói trọn hồn Việt trong từng lễ vật

Giữa lòng Hà Nội hiện đại, mâm cúng Tết Đoan Ngọ của chị Vũ Thu Hương nổi bật với sự tinh tế, tỉ mỉ và đậm đà bản sắc văn hóa truyền thống. Từng món ăn, từng bông hoa trên mâm cỗ không chỉ thể hiện sự khéo léo của người làm mà còn là biểu tượng của lòng thành kính, sự gắn kết gia đình và niềm tự hào về di sản ẩm thực Việt.

Tết Đoan Ngọ, diễn ra vào ngày 5/5 âm lịch hàng năm, còn được gọi là Tết diệt sâu bọ. Đây là dịp để người Việt bày tỏ lòng biết ơn đối với tổ tiên và cầu mong sức khỏe, may mắn cho gia đình. Theo truyền thống, mâm cúng Tết Đoan Ngọ thường bao gồm các món như rượu nếp, cơm rượu, bánh tro, mận, vải, xôi, chè và các loại hoa quả đầu mùa.

Mâm cúng của mẹ đảm Hà thành – sự kết hợp hài hòa giữa truyền thống và hiện đại

Chị Vũ Thu Hương, một người phụ nữ yêu bếp và say mê ẩm thực, đã tạo nên mâm cúng Tết Đoan Ngọ vừa đẹp mắt, vừa đậm đà bản sắc văn hóa. Mâm cỗ của chị không chỉ đầy đủ các món truyền thống mà còn được bày biện một cách tinh tế, thể hiện sự tôn trọng và lòng thành kính đối với tổ tiên.

Mâm cỗ ấy không đơn thuần là đồ ăn bày biện đẹp mắt, mà là tình yêu, là sự trân trọng di sản, là một phần ký ức tuổi thơ mà chị Hương gìn giữ và trao lại cho thế hệ sau.

Trong bài viết này, hãy cùng nhau khám phá từng món ăn trên mâm cúng Tết Đoan Ngọ của chị Vũ Thu Hương để thấy rằng, ẩm thực không chỉ là để no bụng, mà còn là để nhớ, để thương, và để biết mình là ai.

Mâm cúng 1

Chị Vũ Thu Hương chuẩn bị mâm cúng Tết Đoan Ngọ với đầy đủ các món truyền thống và được bày biện tinh tế.

Rượu nếp và cơm rượu – vị thuốc dân gian diệt sâu bọ

Rượu nếp và cơm rượu được làm từ nếp cái hoa vàng - loại gạo thơm ngon đặc sản của miền Bắc. Vị ngọt dịu, cay nồng của rượu nếp, cùng với men rượu lên men tự nhiên, theo quan niệm dân gian, giúp "diệt sâu bọ" trong cơ thể, thanh lọc và bảo vệ sức khỏe.

Rượu nếp và cơm rượu: món ăn mang ý nghĩa thanh lọc cơ thể, cầu chúc sức khỏe an khang.

Bánh tro (bánh ú tro) – vị thanh mát ngày hè

Bánh tro là món ăn không thể thiếu trong dịp Tết Đoan Ngọ được làm từ gạo nếp ngâm nước tro nếp, gói lá chuối và luộc chín. Khi bóc bánh, lớp vỏ mỏng dẻo, trong suốt lấp lánh dưới ánh nắng, cắn nhẹ một miếng sẽ cảm nhận được vị thanh mát, mềm mại. Bánh tro không chỉ giúp giải nhiệt ngày hè, mà còn là biểu tượng của sự thanh lọc, tinh khiết.

Bánh tro: thanh mát, nhẹ nhàng, tượng trưng cho sự tinh khiết trong ẩm thực Việt.

Mận và vải – hương vị mùa hè rực rỡ

Mận và vải là hai loại quả đặc trưng của mùa hè, thường xuất hiện trên mâm cúng Tết Đoan Ngọ. Mận tím căng mọng, vải đỏ au ngọt lịm không chỉ ngon miệng, mà còn mang ý nghĩa cầu mong sức khỏe, may mắn, an lành cho gia đình.

Mận và vải: biểu tượng của sự sum vầy, mùa vụ bội thu và lời cầu chúc an lành.

Xôi cốm sen dừa và cốm xào – hương vị của sự no đủ

Trong mâm cúng Tết Đoan Ngọ của chị Vũ Thu Hương, xôi cốm sen dừa chính là điểm nhấn tinh tế. Món xôi này được làm từ những hạt cốm xanh non thơm dịu, hòa quyện cùng vị ngọt bùi của dừa tươi và hương sen thanh tao. Từng miếng xôi dẻo thơm, ngậy béo, dịu dàng tan nơi đầu lưỡi, gợi nhớ về những cánh đồng lúa nếp, những buổi chiều mùa thu Hà Nội đầy gió nhẹ, hương sen thoảng bên bờ hồ.

Cùng với đó, cốm xào dẻo cũng là món đặc sắc trên mâm cúng. Cốm được xào khéo léo với nước cốt dừa và đường, cho ra một món ăn mềm mịn, dẻo dai và thơm ngậy. Cốm xào dẻo không chỉ ngon miệng mà còn là biểu tượng của sự dẻo dai, bền chặt trong tình cảm gia đình và lòng biết ơn tổ tiên.

Xôi cốm sen dừa và cốm xào dẻo – Hương vị tinh hoa mùa hè, biểu tượng của no đủ và sum vầy.

Mâm cúng 2

Bộ ấm chén men lam bày cùng trà sen trên mâm cúng – Sự giao thoa giữa truyền thống và tinh hoa nghệ thuật gốm Việt.

Trà sen trên mâm cúng không chỉ để thưởng thức mà còn là biểu tượng của sự tĩnh lặng, thanh cao và lòng kính trọng với tổ tiên. Từng tách trà được chắt lọc tinh hoa từ búp sen đầu mùa, hương thơm thoang thoảng, vị ngọt dịu thấm vào lòng người, nhắc nhở con cháu về lối sống thanh bạch, giản dị mà sâu lắng.

Hoa sen – biểu tượng văn hóa và tinh thần Việt

Những bông hoa sen hồng, sen trắng được cắm xen kẽ trên bàn cúng như điểm nhấn nổi bật, tôn lên vẻ đẹp thanh nhã của không gian. Sen không chỉ là loài hoa đẹp, mà còn là linh hồn của văn hóa Việt, biểu tượng cho sự thuần khiết, lòng hiếu thảo và tinh thần vươn lên mạnh mẽ dù ở trong bất kỳ hoàn cảnh nào.

Mâm quả ngũ sắc - hương vị ngọt lành, màu sắc sinh động

Mâm quả ngũ sắc với các loại trái cây dẻo ngọt sắc màu rực rỡ được bày biện hài hòa, tượng trưng cho ngũ hành, sự cân bằng âm dương và lời cầu chúc cho gia đình sum vầy, hạnh phúc, bình an.

Cau non, trầu tươi – sợi dây kết nối truyền thống

Bên cạnh mâm trà và hoa, những quả cau non xanh mướt, những sợi trầu tươi mảnh mai được bày gọn ghẽ như một phần không thể thiếu. Đây là hình ảnh quen thuộc trong văn hóa Việt, biểu trưng cho sự gắn kết, son sắt trong tình nghĩa vợ chồng, gia đình và cộng đồng.

Mâm cúng 3

Hương sắc đồng quê Việt trên mâm cúng Tết Đoan Ngọ.

Lá sen – nền xanh mát lành nâng niu hồn Việt

Trong bức ảnh trên, lá sen xanh mướt được sử dụng làm nền lót cho mâm cúng, tạo nên một tổng thể hài hòa, tươi mát. Lá sen không chỉ làm đẹp mà còn mang ý nghĩa thanh lọc, tinh khiết, gợi nhớ về đồng lúa bát ngát, đầm sen thơm ngát trong những ngày hè oi ả.

Bánh cốm, bánh xu xê – quà quê ngọt ngào trên mâm cúng Tết Đoan Ngọ

Bên cạnh những món chè, xôi, hoa quả tươi, mâm cúng Tết Đoan Ngọ của chị Vũ Thu Hương còn nổi bật với bánh cốm xanh ngọc, từng chiếc bánh được gói ghém cẩn thận, vuông vắn, thể hiện sự tinh tế và khéo léo.

Hoa sen hồng – thanh cao và dịu dàng

Không thể thiếu trên mâm cúng là những bông hoa sen hồng, được đặt cạnh từng món ăn, điểm xuyết khéo léo như một nét chấm phá đầy tinh tế. Sen tượng trưng cho sự thanh cao, nhắc nhở về lối sống thanh bạch, giản dị mà sâu lắng của người Việt.

Cau non - sợi dây kết nối tâm linh

Những quả cau non xanh mướt, tươi mới, gợi nhớ hình ảnh quen thuộc trong văn hóa lễ nghi Việt. Cau trên mâm cúng không chỉ để làm đẹp mà còn là biểu tượng của sự thủy chung, gắn kết và lời nhắn gửi về tình cảm gia đình, đạo hiếu.

Chè nếp cẩm và mận hậu – sắc màu mùa hè rực rỡ

Bát chè nếp cẩm màu nâu tím óng ánh, bên cạnh là mận hậu tròn trịa, căng mọng. Sự kết hợp hài hòa giữa sắc và vị trên mâm cúng như kể lại câu chuyện của mùa hè: ngọt ngào, thanh mát, đong đầy yêu thương.

Mâm cúng 4

Hài hòa sắc – hương – vị: Mâm cỗ là một bức tranh nghệ thuật.

Bánh xu xê vàng – biểu tượng của hạnh phúc và sum vầy

Trên mâm cúng nổi bật là bánh xu xê màu vàng óng ánh, được cắt vuông vức, xếp thành bông hoa lớn trên lá sen. Lớp vỏ trong dẻo dai, nhân đậu xanh ngọt bùi và dừa nạo thơm lừng. Bánh xu xê không chỉ đẹp mắt mà còn mang ý nghĩa cầu chúc gắn kết, hạnh phúc bền lâu cho gia đình.

Bánh xu xê vàng – mềm dẻo, thanh mát, biểu tượng của hạnh phúc viên mãn.

Chè nếp cẩm – sắc màu giản dị, hương vị ngọt lành

Những bát chè nếp cẩm màu nâu tím óng ánh được đặt ngay ngắn trên mâm cúng, gói trọn vị ngọt thanh, bùi béo và mát lành của mùa hè. Chè nếp cẩm là lời chúc cho sự viên mãn, tròn đầy và ấm no.

Cơm rượu nếp cái hoa vàng – vị men cay nồng, thanh lọc cơ thể

Những chén cơm rượu được đặt ngay ngắn trong bát men lam, hạt nếp vàng ươm, mềm dẻo, thơm dịu. Đây là món ăn truyền thống giúp "diệt sâu bọ", thanh lọc cơ thể, mang ý nghĩa cầu chúc sức khỏe, bình an cho cả nhà.

Mận hậu và vải thiều – màu sắc mùa hè rực rỡ

Những trái mận hậu tím căng tròn, những chùm vải thiều đỏ au được bày biện đẹp mắt, đại diện cho mùa vụ bội thu và lời chúc sức khỏe, phúc lộc dồi dào.

Mận hậu, vải thiều: hương vị ngọt lành, mang lời chúc an khang, đủ đầy cho gia đình.

Bánh tro (bánh ú tro) – thanh mát ngày hè, thanh lọc cơ thể

Những chiếc bánh tro nhỏ nhắn, gói bằng lá dong xanh mướt, buộc dây lạt mộc mạc, lớp vỏ bánh trong suốt, mềm dẻo, vị nhạt thanh, là món ăn truyền thống giúp giải nhiệt, thanh lọc cơ thể vào dịp Tết Đoan Ngọ.

Hoa sen, hoa nhài – nét tinh tế và thanh cao trên mâm cúng

Những bông hoa sen hồng, hoa nhài trắng được điểm xuyết tinh tế trên mâm cúng, không chỉ làm đẹp không gian mà còn mang ý nghĩa tâm linh sâu sắc: sự tinh khiết, lòng thành kính và khát vọng hướng về những điều tốt đẹp.

Mâm ngũ quả – cầu mong phúc lộc, sung túc trọn vẹn

Mâm quả ngũ sắc trung tâm: Những quả chuối dẻo vàng óng, xen kẽ quả hồng dẻo đỏ rực, cam quýt dẻo, được sắp xếp thành chùm hoa rực rỡ, gợi hình bông sen ngũ sắc.

Mâm quả trung tâm trên mâm cúng chính là "mâm quả ngũ sắc từ bánh trái cây dẻo" gồm chuối dẻo màu vàng, quả hồng dẻo màu đỏ, xen kẽ quả cam, quả quýt, kết thành chùm hoa rực rỡ như một bông sen ngũ sắc nổi bật.

Ngoài ra, những bông hoa sen hồng, hoa sen trắng, hoa nhài, lá sen vẫn được sắp xếp hài hòa, tạo thành một bức tranh hài hòa giữa ẩm thực và nghệ thuật tạo hình thủ công. Bên cạnh đó là những món mận hậu tím căng mọng, vải thiều đỏ au, cơm rượu nếp, chè nếp cẩm được bày biện ngay ngắn trong bát men lam.

Mỗi mâm cúng là một câu chuyện yêu thương, mỗi món ăn là một phần hồn Việt

Mâm cúng Tết Đoan Ngọ của chị Vũ Thu Hương không chỉ đẹp mắt mà còn giàu ý nghĩa văn hóa và tâm linh. Từng món ăn, từng bông hoa trên mâm cúng là lời nhắn nhủ về lòng biết ơn tổ tiên, tình yêu gia đình và niềm tự hào gìn giữ nét đẹp văn hóa Việt. Nhìn vào mâm cúng ấy, người ta không chỉ thấy một nghi lễ, mà thấy cả tình cảm, sự chăm chút, và khát vọng trao truyền những giá trị truyền thống cho thế hệ mai sau.

5 lợi ích sức khỏe của món rượu nếp ngày Tết Đoan Ngọ

Rượu nếp không chỉ là một món ăn đặc trưng của ngày Tết Đoan Ngọ (mùng 5/5 âm lịch) mà còn được biết đến với nhiều tác dụng tốt cho sức khỏe.

Bấm xem >>