Cầu thủ Việt kiều & Giấc mơ ĐTVN

Đội tuyển Việt Nam tập trung lần này đáng chú ý có cầu thủ Việt Kiều Mạc Hồng Quân. Một cánh én lạ sẽ phải trải qua nhiều thử thách, dù lý lịch của cầu thủ này đã được những nhà tuyển trạch chú ý với các thành tích ấn tượng không kém ở nước ngoài.

Thử thách của Mạc Hồng Quân khi về quê hương lại khác xa với những gì anh thể hiện bởi sự phức tạp và khắc nghiệt đối với một cầu thủ “ngoại” muốn khẳng định mình trong màu áo đội tuyển quốc gia…

* Bài học của Toni Lê Hoàng

Cách đây đúng 10 năm, thông tin, cầu thủ trẻ người Việt 2 năm liền đoạt danh hiệu “Cầu thủ xuất sắc nhất đội tuyển U-19 Ba Lan - Toni Lê Hoàng sẽ về Việt Nam thử sức trong đợt tập trung đội tuyển khiến nhiều người rất quan tâm. Hồi đấy, ý tưởng kêu gọi những cầu thủ gốc Việt về giúp bóng đá quê nhà đã được tính đến, nhưng rõ ràng từ mơ đến thực là một khoảng cách xa vời vợi.

Khi Toni Lê Hoàng được cha đưa về Việt Nam ra mắt lẫn thử việc thì cầu thủ này được HLV Riedl dành cho những ưu ái đặc biệt với hy vọng sẽ mở ra trang sử đưa những cầu thủ Việt kiều thi đấu thành công tại nước ngoài về nước để góp phần làm mạnh thêm cho đội tuyển Việt Nam. Và cái đích đầu tiên để Toni Lê Hoàng và nhiều người nhắm đến là SEA Games 23.

Hồi đấy chính Phó Chủ nhiệm Ủy ban TDTT Nguyễn Trọng Hỷ đã chỉ đạo Ban Quan hệ quốc tế tìm hiểu, liên lạc và tạo mọi điều kiện để đưa Toni Lê Hoàng về góp mặt trong đội tuyển thời HLV Riedl.

Và thời gian tập trung cùng đội tuyển không lâu, Toni Lê Hoàng đã bộc lộ ngay những phẩm chất kỹ thuật của một cầu thủ năng khiếu được đào tạo bài bản. Hoàng hòa nhập rất nhanh và con đường lên đội tuyển của Hoàng tưởng rất thuận tiện thì bước vào những trận đấu tập thi đối kháng, Hoàng lại gãy rất nhanh. Gãy không vì chuyên môn mà gãy vì ít điều kiện được tạo ra để hòa nhập qua sự bình đẳng của một cầu thủ cạnh tranh suất bằng năng lực chuyên môn.

Toni Lê Hoàng rời đội tuyển và trở về nước mà không có nụ cười trên môi lẫn sự phấn khởi như ngày về nước tham gia với bao hoài bão và khát vọng được góp mặt ở đội tuyển. Riêng HLV Riedl thì chỉ phát biểu ngắn gọn: “Nếu anh ấy vượt trội thật sự thì chắc chắn sẽ có suất đá chính ở đội”. Ai cũng hiểu đấy chỉ là cách nói.

Liệu Mạc Hồng Quân có thành công trong màu áo ĐTVN?

* Ludovic Casset cũng từng “rớt” như thế nào?

Việc Toni Lê Hoàng lên tuyển rồi rời tuyển trong thời gian ngắn làm nhiều người nhớ đến một cầu thủ Việt kiều khác từng tập ở đội tuyển rồi không có cơ hội lên tuyển, sau đó về CLB Đà Nẵng thi đấu và… thân bại danh liệt luôn ở đấy. Đó là Ludovic Casset - cầu thủ người Pháp gốc Việt từng thi đấu cho các CLB hạng Hai của Pháp và được giới thiệu như một tài năng.

Ludovic “sống” ở “triều đại” HLV Tavares và về quê mẹ đã phải chứng kiến một sự cố mà Ludovic không ngờ được.

Gọi là sự cố vì khi mời Ludovic về người ta đã làm tất cả và mở ra cả một cánh cửa đầy tương lai cho cầu thủ này, nhưng sau đó thì chính nơi anh hy vọng nhất lại để anh chống chọi với những khó khăn và với căn bệnh của đội tuyển thời bấy giờ.

Hỏi Ludovic thời tập trung đội tuyển, thử sức để tìm suất chính thức anh này có bị tẩy chay không thì ai cũng khẳng định là có. Chính Ludovic cũng buồn và đặc biệt là người thân anh, những người hiểu bóng đá Việt Nam hơn anh đã nhận ra rằng anh về Việt Nam mà không được trang bị đầy đủ một tâm lý phải chống chọi với những rào cản vô hình. Để rồi sau đó thì chính ông Tavares quyết định phải loại bỏ anh do không thể để một cầu thủ không có cơ hội hòa nhập, hay đúng hơn là bị cô lập trong một một trường mới mà chỉ có tập thể mới giúp Ludovic phát triển tốt được.

Ludovic thời điểm ấy đã không tìm được sự đồng cảm trong toàn đội. Anh thật đơn thân khi chơi bóng trong một tập thể và không có sự hỗ trợ cần thiết để ít ra là cũng thể hiện được minh một cách đầy đủ trong đội tuyển. Việc bỏ Ludovic hồi ấy của HLV Tavares mang yếu tố tế nhị nhiều hơn là chuyên môn khi ông thầy ngoại người Brazil này nhận ra rằng có Ludovic thì sẽ khó có sự êm ấm ở đội tuyển. Sau này về CLB Đà Nẵng sau khi có thêm một quốc tịch mới Ludovic cũng gặp phải sự cố đó là không ai cho anh hòa hợp với đội. 1-2 năm sau thì Ludovic tự rút lui khỏi bóng đá Việt Nam và về lại Pháp sinh sống lẫn đá bóng với biết bao dang dở của đời cầu thủ.

* Mạc Hồng Quân có đi vào vết xe đổ?

Bây giờ, bóng đá Việt Nam lại đón nhận cầu thủ Việt kiều Mạc Hồng Quân. Một cầu thủ đang sống và thi đấu tại CH Czech từ năm 15 tuổi đã gia nhập CLB Sparta Praha và mới đây đã sang thử việc tại Hertha Berlin (Đức) và được ra sân trong trận U23 Hertha thắng Wolfsburg.

Cái tên Mạc Hồng Quân chắc chắn sẽ là cái tên hot nhất ở đội tuyển hiện nay.

Việc một cầu thủ Việt kiều về khoác áo thi đấu cho đội bóng quê hương là một ý tưởng tốt, nhưng để những cầu thủ đấy phát triển tốt lại rất cần điều kiện tối thiểu là sự bình đẳng như bao cầu thủ Việt Nam bình thường. Bình đẳng từ cái nhìn của các quan chức đến cả sự bình đẳng trong công tác huấn luyện và bình đẳng cả trong cách sinh hoạt và đối xử của đồng đội.

Bài học của Ludovic và Toni Lê Hoàng đã cho thấy chúng ta muốn cầu thủ Việt kiều về đóng góp nhưng thực tế lại không chuẩn bị một môi trường tốt và bình đẳng để các nhân tài này phát triển đúng và để có niềm tin.

Hy vọng Mạc Hồng Quân sẽ không đi vào vết xe đổ của các cầu thủ Việt kiều trước đây.