Không thể tùy tiện thu hồi đất của dân

Trao đổi với báo chí về Luật đất đai sửa đổi, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên& Môi trường (TNMT) Nguyễn Minh Quang cho biết: “Hướng tới đây là Nhà nước trực tiếp thu hồi đất và nhà đầu tư sẽ chỉ là đầu tư thứ cấp, anh ta không có nhiều quyền như vừa qua nữa”.

Cũng theo Bộ trưởng, phải sớm hình thành cơ quan định giá đất mang tính độc lập, các dự án phải vì lợi ích của dân. Lần này phải sửa đổi những vấn đề như vậy, không để lợi nhuận tập trung vào hết các nhà đầu tư.

Thứ hai, khi thu hồi đất của dân phải khắc phục để không nên tùy tiện. Nhà nước không thể dùng quyền của mình muốn thu hồi thì thu.

“Quyền lợi của người có đất tất nhiên pháp luật phải tôn trọng, điều này được thể hiện trong các Luật - cái mới phải ở chỗ đó. Không thể tùy tiện như vừa qua, vì tùy tiện mới có tình trạng hiện nay đất để hoang” - Ông Quang nói.

Theo ông Quang, để khắc phục bất cập về giá (trước đây chỉ có 3 vùng, đồng bằng, trung du, miền núi), bây giờ sẽ phủ dày hơn, độ chính xác cao hơn và sẽ ổn định trong một thời gian.

Bộ trưởng Bộ Tài nguyên & Môi trường Nguyễn Minh Quang: “Chúng ta phải hết sức bảo vệ, tôn trọng lợi ích của người dân” (Ảnh: Minh Tuấn)

Khung giá này cũng chú ý là đất phải có giá chứ không thể tính toán rẻ mạt rồi thu hồi để ta làm chuyện này, chuyện khác. Nếu dân được thì người ta rất đồng tình. Kinh tế của họ mạnh lên thì Nhà nước sẽ mạnh lên. Phải xuất phát từ lợi ích người dân thì thu hồi đất sẽ hiệu quả.

Tổ chức định giá đất

Theo Bộ trưởng Quang, tới đây phải tổ chức cơ quan định giá đất không để tùy tiện như vừa qua nữa. Bộ cũng đang tính toán, sau này cơ quan chủ quản về giá ở đây là ai? Là Bộ TNMT hay Bộ Tài chính? Hiện Bộ TNMT đang nắm phần trên (khung giá) nhưng phần dưới lại là Bộ Tài chính.

Vấn đề phải tính toán cụ thể. Cần có tổ chức tư vấn về việc định giá này. Tư vấn phải khách quan, không tùy thuộc vào chủ quan của người có quyết định thu hồi đất. Luật cũ chưa tính hết vấn đề nên giờ chúng ta phải sửa.

“Sắp tới chúng tôi sẽ tổ chức theo hướng có Nghị định quy định cụ thể tổ chức định giá này thế nào, nó hoạt động với những tiêu chí gì, hoạt động theo khuôn khổ pháp luật như thế nào” - Ông Quang cho biết.

Bộ trưởng TNMT cũng cho rằng, cần tăng tính minh bạch khi thu hồi đất: Phải khảo sát ý kiến người dân, điều tra hiện trạng đất đai, tình hình dân cư, công khai dự án.

“Việc công khai ấy rất quan trọng. Và tôi rất thấm thía ý kiến của đại biểu nói bây giờ mình cứ thu hồi đất mà không biết người dân họ đi đâu, sống thế nào… Bài học bây giờ chúng ta quá thấm thía. Chúng ta phải hết sức bảo vệ, tôn trọng lợi ích của người dân” - Ông Quang nhấn mạnh.

Trong luật hiện hành quy định rồi, phải có chỗ tái định cư, nhưng do tổ chức thực hiện của chúng ta chưa đúng luật chứ không phải do Luật. Điều này đòi hỏi minh bạch, khách quan, sự tham gia của người dân trong quá trình thực hiện dự án.

Theo Bộ trưởng Quang, người dân cũng phải có một cái quyền gì đấy đối với nhà nước, với mảnh đất của họ.

Cái này chúng ta phải nghiên cứu. Quyền của nhà nước là gì trong luật sẽ quy định, nhưng ngược lại người dân có quyền gì (giám sát, đảm bảo công khai minh bạch đối với cơ quan quản lý…) cũng phải rõ.