Cá chết ở miền Trung: Đã đủ căn cứ xác định nguyên nhân

Các kết quả phân tích cho thấy đã đủ căn cứ khoa học để loại trừ hầu hết các nhóm nguyên nhân tự nhiên từ địa chấn, sốc nhiệt, dịch bệnh...

Thứ trưởng Bộ KHCN cho hay, hiện đã đủ căn cứ xác định nguyên nhân cá chết hàng loạt ở miền Trung

Ngày 14.5, Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công Nghệ (KH-CN) Phạm Công Tạc đã trả lời báo chí về hiện tượng cá chết hàng loạt ở miền Trung.

Thứ trưởng Phạm Công Tạc cho hay, Bộ KH&CN và cộng đồng các nhà khoa học Việt Nam ý thức được trách nhiệm trước nhân dân và xã hội về việc nhanh chóng xác định nguyên nhân gây ra hiện tượng hải sản chết hàng loạt nêu trên để sớm báo cáo Chính phủ, công bố trước nhân dân.

Thứ trưởng Tạc cho rằng việc xác định nguyên nhân hiện tượng cá chết thực sự là một vấn đề lớn, phức tạp và đặt ra yêu cầu tiếp cận, xử lý bài bản, khoa học, khách quan, chặt chẽ và đúng pháp luật. Các nhà khoa học cũng đã được tạo mọi điều kiện để trả lời bằng luận cứ khoa học của mình một cách độc lập và khách quan nhất.

“Thực chất đến nay đã xác định đây là sự cố môi trường trên diện rộng, mà việc giải quyết về mặt khoa học vừa đòi hỏi huy động liên ngành vừa yêu cầu tính chuyên sâu cao trong từng xem xét phân tích khoa học.  Đó là chưa nói đến yêu cầu phân tích hồi tố về điều kiện thực địa ban đầu. Các kết quả phân tích riêng lẻ không đủ cơ sở để có câu trả lời đầy đủ căn cứ khoa học vững chắc”, Thứ trưởng Tạc nói.

Thứ trưởng Bộ KH&CN cho biết, tính đến thời điểm ngày 26.4.2016 các kết quả phân tích cho thấy đã đủ căn cứ khoa học để loại trừ hầu hết các nhóm nguyên nhân tự nhiên từ địa chấn, sốc nhiệt, dịch bệnh... và khu trú tập trung vào hai nhóm nguyên nhân chính là độc tố học và tảo độc.

Các đối tượng lấy mẫu: Cá, nước (tầng mặt và tầng đáy), trầm tích, san hô, sinh vật phù du, hệ sinh thái biển, động vật đáy, các dữ liệu ảnh viễn thám… là cơ sở để phân tích đánh giá đầy đủ kết luận khoa học.

Các nhà khoa học nước ngoài như Nhật Bản, Đức, Pháp, Mỹ, Israel đã cùng tham gia để bổ sung dữ liệu đánh giá, tăng cường độ tin cậy, tính chính xác và tính khách quan. Họ khẳng định việc tiếp cận và đi đúng hướng của các nhà khoa học trong nước để từng bước xác định nguyên nhân. Các kết quả phân tích mẫu, đối chứng đã cơ bản thể hiện sự hội tụ và phù hợp với những quy luật, diễn biến thực địa.

"Kịch bản nguồn phát sinh tác động lan truyền ra sao, ảnh hưởng đến cá và sinh vật biển, kể cả san hô như thế nào dần được sáng tỏ. Có thể nói đã đủ cơ sở khẳng định sẽ có câu trả lời với căn cứ khoa học thuyết phục, được quốc tế thừa nhận. Bộ đang nỗ lực cùng Hội đồng chuyên gia khoa học công nghệ và các bộ, ngành liên quan để đưa ra kết luận cuối cùng sớm nhất báo cáo Thủ tướng và nhân dân", ông Tạc cho hay.

Hiện tượng cá chết bất thường hàng loạt ở 4 tỉnh miền Trung bắt đầu từ ngày 6.4 tại khu vực cảng Vũng Áng và các xã Kỳ Lợi, Kỳ Hà (thị xã Kỳ Anh, Hà Tĩnh), sau đó lan ra Quảng Bình ngày 10.4, Thừa Thiên Huế 15.4, Quảng Trị 16.4 và kéo dài đến 4.5.

Kết quả điều tra sơ bộ do Bộ Tài nguyên công bố tối 27.4 cho hay, có hai nhóm nhuyên nhân do độc tố hóa học thải ra từ hoạt động của con người và hiện tượng tảo nở hoa là nguyên nhân gây thảm họa.