Người mẫu trẻ đẹp quay cuồng trong vũng bùn nợ nần

Nhiều người mẫu ngập sâu trong gánh nặng nợ nần vì đam mê nghiệp ánh đèn, sàn catwalk.

Người mẫu và chuyện nợ nần

Ngành công nghiệp thời trang đem về nguồn lợi nhuận khổng lồ. Chỉ tính riêng tuần lễ thời trang New York đã có thể mang về cho thành phố hơn 400 triệu đô la mỗi mùa. Tuy nhiên người mẫu, một phần quan trọng của ngành công nghiệp này lại có thu nhập rất bèo bọt. Thậm chí nhiều người mẫu trẻ còn chấp nhận nợ nần để nuôi sống đam mê được biểu diễn dưới ánh đèn của sàn catwalk.

Nghề người mẫu không toàn hào quang

Theo tổ chức bảo vệ quyền người mẫu Model Alliance thì ngoại trừ một số người mẫu hàng đầu, các chân dài ít tên tuổi hầu hết đều dễ lâm vào nợ nần khi tham dự các tuần lễ thời trang lớn. Họ phải tốn một khoản lớn cho tiền ăn ở, đi lại tại các thành phố, phí môi giới cho đại lý… trong khi thu nhấp thì càng ngày càng thấp do sự cạnh tranh trực tiếp từ lứa người mẫu mới. Model Allicance nhấn mạnh người mẫu nước ngoài là các đối tượng càng dễ lún sâu vào vũng bùn nợ nần bởi họ phải kham quá nhiều chi phí.

Một người mẫu Việt Nam từng "chinh chiến" tuần lễ thời trang thế giới là Trang Khiếu tiết lộ cô tiêu tốn chừng 50 triệu đồng cho 3 tuần sống tại London.Trong đó 20 triệu là tiền vé máy bay, còn lại chủ yếu tiền ăn uống. Trang Khiếu tiết kiệm được tiền ở do tá túc được tại nhà một người bạn.

Bên cạnh đó, thu nhập của họ cũng rất bấp bênh. Người mẫu chắc chắn không phải nghề kiếm tiền "dễ nhất quả đất" như nhiều người lầm tưởng. Bạn nghĩ rằng họ chỉ uốn éo tạo dáng trong phút chốc và lướt chừng dăm chục giây trên màn hình là đã có thể bỏ túi một đống tiền? Điều này hoàn toàn không đúng.

Để chuẩn bị cho một show thời trang, người mẫu phải tới phòng thử đồ nhiều lần trong tuần. Trước thời điểm show diễn ra, họ phải có mặt tại địa điểm diễn trước nhiều tiếng, ngồi 2 - 3 giờ dưới ánh đèn nóng để trang điểm, làm tóc, làm móng… Tất cả chỉ để cho một buổi biểu diễn kéo dài 15 phút. Dù như vậy, họ vẫn chỉ nhận được khoản thù lao ít ỏi.

Họ kiếm tiền không dễ dàng

Khoản thu của người mẫu từ ít nguồn. Họ có thể xuất hiện thường xuyên trên mặt báo như Elle hay Vogue nhưng một sự thật là nó không giúp các chân dài giàu có hơn. Theo tiết lộ của người mẫu Crystal Renn, thì 99% tạp chí thời trang không trả tiền thù lao chụp hình cho người mẫu. Tuy bất công như vậy nhưng các mẫu trẻ vẫn phải chịu đựng bởi đổi lại, họ sẽ có những bức ảnh hoàn hảo và dòng ghi chú đẹp đưa vào hồ sơ.

Nếu như cách đây chừng 2 thập kỷ, những siêu mẫu như Linda Evangelista hay Christy Turlington đã có thể kiếm được hơn 1 tỷ đồng cho một show diễn  thì hiện tại các chân dài chỉ được trả khoảng trên dưới 10 triệu. Không chỉ thế, nhiều nhà mốt thay vì trả tiền lại trả bằng hiện vật như cái quần hay chiếc áo cho người mẫu để tiết kiệm chi phí tổ chức.

Quay lại trường hợp của Trang Khiếu. Khi dự tuần lễ London, cô phải bỏ ra chi phí bỏ ra không nhỏ nhưng với mỗi show, quán quân Next Top chỉ nhận được thù lao chừng 7 triệu, đó là còn chưa kể phải trích 20 - 45% cho công ty quản lý.

Sự chênh lệch ở thù lao người mẫu trong quá khứ với hiện tại là do số lượng người mẫu ngày càng đông đảo, thừa về số lượng nhưng lại thiếu về chất lượng. Tuổi thọ nghề nghiệp của các chân dài theo đó cũng bị rút ngắn dần. Ước tính trung bình một người mẫu loại thường chỉ duy trì được 3 mùa thời trang.

Theo giáo sư khoa xã hội học của trường Đại học Boston là Ashley Mears, thì trong khoảng năm 2000 - 2010 thì có đến 47% người mẫu xuất hiện chỉ xuất hiện duy nhất  một lần trên sàn catwalk của 1 trong 4 tuần lễ thời trang. Điều này có nghĩa là các gương mặt bị thay mới liên tục. Vì thế, các nhà mốt có quá nhiều sự lựa chọn và họ không cần phải chi quá nhiều tiền mới thuê mướn được một người mẫu trẻ đẹp.

Thu nhập của người mẫu nam rất thấp

Đối với người mẫu nam thì mức thu nhập lại càng “hẻo” hơn. Tổ chức bảo vệ người mẫu Model Alliance tiết lộ trong số 1000 người mẫu nam và nữ họ từng phỏng vấn để phục vụ cho dự án thì có những người mẫu nam nợ công ty quản lý của họ từ 1000 – 20000 ngàn đô la (khoảng hơn 200 – 400 triệu đồng).

David Grandy – gương mặt lâu năm của Dolce&Gabbana cảm thấy vô cùng bức xúc khi trong cùng một chiến dịch thời trang, dù vai trò của người mẫu nam và nữ ngang nhau nhưng người nam chỉ nhận thù lao bằng 1/4 so với người nữ. 

Cũng theo Ashley, dựa trên nghiên cứu của cô tại một đại lý người mẫu lớn, có khoảng 20% trên tổng số chân dài đầu quân cho công ty này rơi vào vũng lầy nợ nần vì phải trả đủ thứ chi phí, từ tiền vé máy bay tới địa điểm trình diễn cho tới chi phí chụp hình để đưa vào hồ sơ. Chỉ có một số ít kiếm được trên 2 tỷ đồng mỗi năm nhưng rất nhiều người khác trĩu cổ gánh món nợ vài trăm triệu trong ngân hàng. Khi chưa kịp “kéo cày trả nợ” thì họ đã bị ngành công nghiệp khốc liệt này đào thải. Ashley khẳng định nghề người mẫu là nghề đầy tính rủi ro.

Giám đốc của Model Alliance chia sẻ cô từng biết nhiều người mẫu túng quẫn tới mức phải cầm cố đồ đạc tại các cửa hàng ký gửi. Trong đó có cả những vật phẩm họ nhận được từ các nhà thiết kế.

Người mẫu hầu như không thu được đồng nào từ việc chụp hình tạp chí

Lối đi nào cho người mẫu?

Sự cạnh tranh trong nghề ngày càng cao do đó, người mẫu cần phải thức thời và biến mình thành thứ thị trường khao khát. Một trong những yếu tố giúp họ trở nên đặc biệt và được đánh giá cao hơn, không phải là sắc vóc mà chính là tầm ảnh hưởng trên mạng xã hội.

Một ví dụ điển hình minh chứng cho sự cần thiết của yếu tố này đó là từ 2 chân dài “hot” nhất nhì hiện nay là Kendall Jenner và Gigi Hadid. Không có kỹ năng trình diễn catwalk siêu đỉnh như Gisele Bunchen hay biểu cảm đặc biệt cuốn hút như Kate Moss, nhưng họ vẫn là các đại diện xuất sắc nhất của thế hệ siêu mẫu mới. Điều khiến bộ đôi người mẫu này trở thành con cưng của vô số nhãn hàng thời trang đó là bởi họ sở hữu trang cá nhân hàng chục triệu người hâm mộ.

Kendall Jenner

Khi đầu tư thuê mướn một ngôi sao – người mẫu mạng xã hội cho chiến dịch quảng cáo hay show diễn thời trang, các nhãn hàng đã gần như thắng chắc về hiệu quả truyền thông. Thậm chí hiệu quả này còn mạnh mẽ hơn quảng cáo trên tạp chí. Chính bởi thế, nhiều đại lý người mẫu thường xuyên yêu cầu các chân dài của họ chịu khó đăng tải ảnh đẹp và “tỉa tót” trang cá nhân cho thật bắt mắt.

Bản thân Gigi Hadid hay Kendall Jenner cũng thu được vài chục ngàn đô la cho một mẩu quảng cáo cực ngắn trên mạng xã hội. Rốt cục, các người mẫu mạng xã hội chẳng mấy khi phải lo về tiền và hoàn toàn không bị nợ nần để nuôi sống đam mê bởi công sức họ bỏ ra không nhiều nhưng món lợi thu lại rất lớn.  

Người mẫu phải khiến mình trở nên đặc biệt trong mắt các thương hiệu không chỉ nhờ nhan sắc mà còn ở cá tính

Bên cạnh hướng phát triển kể trên thì một điều đáng mừng là các nhà mốt đã bắt đầu chịu trả “tiền tươi thóc thật” cho người mẫu thay vì hiện vật. Vào mùa thời trang Xuân Hè 2013, nhà thiết kế tài năng gốc Á Alexander Wang đã tiến hành trả tiền cho người mẫu và được tán dương là hành động đẹp, công bằng, “sạch sẽ”.

Theo chuyên gia trong giới, các nhà mốt của tuần lễ New York là những người sớm nắm bắt được xu hướng trả công mới hơn hẳn so với những nơi khác. Điều này phần nào sẽ giúp người mẫu cải thiện được đôi chút vấn đề tài chính và có thể thoải mái hơn khi sống cùng đam mê.