Cách hiểu tai hại về tự chủ tuyển sinh

Dư luận xã hội chưa quên câu chuyện tuyển dụng của Intel khi tập đoàn này kiểm tra đầu vào 2.000 sinh viên ngành CNTT và chỉ có 40 ứng viên đủ trình độ dự tuyển. Đây là kết quả tệ nhất mà tập đoàn này gặp phải trong các nước đã đầu tư. Để đảm bảo chất lượng nguồn nhân lực cần đổi mới đội ngũ giảng viên, chất lượng đầu vào hay đổi mới tuyển sinh?

Bên cạnh những yếu tố quan trọng quyết định chất lượng như: đội ngũ giảng viên, môi trường đào tạo, nguồn lực..., đầu vào là yếu tố quan trọng quyết định chất lượng sinh viên. 

“Khi quyền tự chủ đại học đang được nói tới như là cứu cánh thì có một cách hiểu nguy hiểm là: “Tự chủ là tôi tự tuyển sinh”. Đó là ý kiến của GS-TS Mai Trọng Nhuận, nguyên Giám đốc ĐHQG HN, nay là Chủ tịch Hội đồng đảm bảo chất lượng ĐHQG HN. Phóng viên báo Tiền Phong trao đổi với ông về hướng thay đổi tuyển sinh hiện nay. Theo ông Nhuận, chất lượng đầu vào quan trọng vì tuyển sinh phải tìm được người có năng lực nhất chứ không phải tuyển người học thuộc kiến thức.

Kỳ thi đại học 2013. Ảnh: Hồng Vĩnh

Chúng ta vẫn loay hoay tìm phương án thi đầu vào, quan điểm của ông như thế nào về việc này?

Phải thay đổi cơ bản nhận thức về thi tuyển sinh: Đánh giá đúng và chọn đúng người có năng lực phù hợp với các ngành học, bậc học tương ứng. Đó mới là cái lõi của đổi mới thi cử. Hai là, phải có bộ công cụ đánh giá năng lực phù hợp với tâm sinh lý, văn hóa, năng lực người Việt. Ba là, phải có hệ thống tổ chức kiểm tra đánh giá năng lực tự chịu trách nhiệm trước xã hội để tổ chức đánh giá khoa học, công bằng, khách quan và độc lập. Bốn là các cơ sở đào tạo phải có được quyền tự chủ tối cao trong việc ra chính sách tuyển sinh.

Bộ đang triển khai để các trường tự chủ tuyển sinh và sắp tới, nhiều trường sẽ tổ chức thi tuyển sinh riêng. Ông nghĩ sao về điều này?

Đó là sự nhầm lẫn tai hại. Trường nào cũng thi tuyển sinh, và nếu không có năng lực để ra đề thi và tổ chức thi thì quyết định tự làm sẽ rối loạn hơn. Thử hình dung, một trường không có đội ngũ giỏi về khoa học cơ bản, nếu tổ chức thi thì sẽ không có độ tin cậy và hậu quả sẽ là khôn lường. 

Hay có trường vì muốn tuyển sinh được nhiều mà ra đề cực dễ, thì loạn ngay. Ở Mỹ, không trường nào tổ chức thi và chấm thi, họ chỉ quyết định chính sách tuyển sinh cho trường mình. Tự chủ không có nghĩa tự làm tất cả mà quyết định phương thức và cách làm. Nội hàm của tự chủ là quyết định phương thức tuyển, người trúng tuyển.

Vậy điều chúng ta cần làm bây giờ là gì?

Thành lập một số trung tâm khảo thí chuyên nghiệp có đủ năng lực tự chịu trách nhiệm cao trước xã hội để tổ chức thi kiểm tra năng lực. Trên cơ sở đó các trường đưa ra chính sách tuyển sinh phù hợp với các ngành nghề đào tạo và các bậc học.

Cảm ơn ông.