Vụ trộm làm thay đổi luật pháp nước Mỹ (Kỳ 2)
Gideon đã thất bại trong lần đầu tiên tự bào chữa trước tòa với vai trò là luật sư "bất đắc dĩ".
Thất bại
Trong phiên tòa, Gideon đã làm hết sức mình với vai trò là một luật sư "bất đắc dĩ". Anh đưa ra những nhận định gây tranh cãi, tranh luận với Cook và gọi 7 nhân chứng biện hộ khác.
Nhưng việc tranh luận với Cook đã thể hiện sự kém cỏi của Gideon. Phần lớn cuộc đối thoại giữa hai người kết thúc theo kiểu:
Gideon: Anh có biết tư thế mà tôi mang rượu lúc đó không?
Cook: Tôi biết.
Gideon: Sao anh biết?
Cook: Bởi vì tôi nhìn anh rất rõ lúc đó.
Những nhân chứng của Gideon bao gồm Deputy Pitts, người lái xe taxi đã đưa anh tới thành phố Panama, và một người phụ nữ là khách hàng thường xuyên của cửa hàng, người chứng thực về tính cách của Gideon.
Diễn biến của phiên tòa không có phần ghi âm hai lời khai mạc và kết thúc phiên tòa. Nhưng bản ghi âm có ghi lại rằng Gideon đã nói trong 11 phút trong phần của mình, dài hơn 2 phút so với bên công tố viên.
Anh tranh luận rằng Cook và một số bạn cùng hội đã đột nhập vào cửa hàng. Khi cảnh sát vô tình đi ngang qua và phát hiện, Cook đã đổ tội cho Gideon bởi vì hắn đã nhìn thấy Gideon đứng ở quầy thanh toán và gọi taxi vào buổi sáng hôm đó để tới thành phố Panama.
Lời biện hộ của Gideon không thay đổi được quan điểm của Bồi thẩm đoàn, những người nắm quyền quyết định đối với cuộc đời anh. Ngày 27/8, 3 ngày trước sinh nhật thứ 52 của Gideon, thẩm phán McCrary đã tuyên phạt mức án cao nhất cho tội trộm cắp dành cho anh: 5 năm tù giam.
Học luật trong tù
Với phán quyết của tòa, cuộc đời của Gideon đã bị đóng cũi sau song sắt nhà tù. Gideon phải di chuyển tới 4 nhà tù khác nhau của bang.
Nhưng Gideon quyết không cam chịu. Anh căm phẫn và khao khát giành lại công bằng. Khi bị giam giữ tại nhà tù Raiford, Gideon trút cơn tức giận của mình lên thẩm phán McCrary.
“Ngọn lừa uất hận vẫn bùng cháy trong Clarence Earl Gideon. Anh không bao giờ từ bỏ ý định giành lại tự do, không để bị buông xuôi trước bất công. Trong anh luôn có khao khát cháy bỏng tự do và cảm nhận rất rõ sự sai lầm của bang Florida. Anh quyết tâm phải làm gì đó”, một cuốn sách sau này viết về Gideon.
Bức thư của Gideon
Gideon đọc một cuốn sách về lịch sử của hệ thống pháp luật Mỹ và nhận ra rằng thẩm phán McCrary đã vi phạm nghiêm trọng quyền của mình, dựa theo luật điều 14 của hiến pháp Mỹ.
Dùng bút chì được nhà tù cung cấp, Gideon viết rất nhiều thư và gửi đi. Tuy nhiên, Gideon phải tuân theo luật của nhà tù: chỉ được gửi 2 bức thư mỗi tuần và chỉ được sử dụng tiếng Anh.
Bức thư đầu tiên Gideon gửi cho văn phòng FBI tại Florida và sau đó gửi tới tòa án tối cao. Nhưng những nỗ lực của Gideon bị từ chối.
Tháng 1/1962, Gideon viết bức thư dài 5 trang cho Tòa án Tối cao Hoa Kỳ, hỏi về tính pháp lý của những bức thư kháng cáo của anh. Sau đó, dựa theo một cuốn sách luật, Gideo viết đơn xin có luật sư cho mình trong phiên tòa phúc thẩm. Tuy nhiên, đơn thỉnh cầu bị từ chối.
Ngày nay, Tòa án Tối cao hoa Kỳ chỉ từ chối tất cả chừng 100 trong số 7.000 đơn kháng cáo họ nhận được mỗi kỳ. 40 năm trước, tòa chấp nhận khoảng 1/3 số đơn.
Clarence Gideon không may mắn được trong thời kỳ đó. Trong nhiều năm, những nhà làm luật đã tranh cãi gay gắt về việc có nên chỉ định luật sư bào chữa cho những bị cáo nghèo không đủ tiền thuê luật sư.
Điều 6 có nhắc tới việc chỉ định một luật sư miễn phí cho bất kỳ ai không có đủ tiền thuê luật sư. Nhưng quyền đó không được áp dụng trong phần lớn các phiên xử. Tòa án Tối cao Hoa Kỳ đã xét xử vụ án nổi tiếng về nhóm thanh niên Scottsboro. Trong đó, 7 thanh niên gia đen đã bị buộc tội cưỡng hiếp hai người phụ nữ da trắng năm 1932. Trong vụ án này, nhiều luật sư đã được chỉ định để làm luật sư bào chữa.
Nhưng trong năm 1942, tòa án đã đưa ra quyết định gây tranh cãi rằng một thẩm phán ở Maryland đã đúng khi từ chối luật sư bào chữa miễn phí cho người công nhân nông trại tên là Smith Betts. Người này bị buộc tội trộm cắp. Họ cho rằng tòa có quyền từ chối luật sư miễn phí chỉ trừ một số trường hợp đặc biệt như bị cáo là người mù chữ, là trẻ em hay khuyết tật…
Vào năm 1961, 37 bang và nhiều thành phố đã chấp nhận việc chỉ định luật sư cho những bị cáo nghèo khổ. Florida không nằm trong số đó.
Gideon có thể làm được gì cho mình và hàng trăm ngàn người đang trong hoàn cảnh tương tự? Mời các bạn đón đọc Vụ trộm làm thay đổi luật pháp nước Mỹ (Kỳ 3) vào SÁNG SỚM ngày 10/6/2014.