Lịch vạn niên
Người đứng sau chiến lược thành công nhất đời Tào Tháo
Không phải Tuân Úc, Quách Gia, Trình Dục hay Tuân Du, vị chiến lược gia này đã gợi ý cho Tào Tháo chiến lược mang tính đột phá, giúp Tào tháo dựng nghiệp lớn thời Tam quốc.
Tào Tháo thống nhất miền bắc Trung Quốc nhờ vào chiến lược đặc biệt.
|
Bên cạnh Gia Cát Lượng, Tào Tháo, tiểu thuyết Tam quốc diễn nghĩa của tác giả La Quán Trung cũng đề cập đến những nhân vật kiệt xuất khác thời Tam quốc như Quan Vũ, Tôn Quyền, ngũ hổ tướng Thục Hán… Loạt bài này sẽ làm rõ những tình tiết hư cấu trong tiểu thuyết cũng như khai thác yếu tố mà Tam quốc diễn nghĩa không đề cập đến. |
Theo trang mạng TimeTW, "Phò tá Thiên tử hiệu lệnh chư hầu" là chiến lược mấu chốt giúp Tào Tháo dựng nghiệp lớn.
Ý nghĩa của sách lược này được các học giả Trung Quốc đánh giá không hề thua kém "Long Trung đối sách" mà Gia Cát Lượng vạch ra cho Lưu Bị.
Nhưng vị chiến lược gia nào đã vạch ra kế sách mang tính đột phá này cho Tào Tháo? Những người đọc tiểu thuyết Tam quốc diễn nghĩa của La Quán Trung có thể nghĩ ngay đến Tuân Úc, Quách Gia, Trình Dục hay Tuân Du.
Khai quốc công thần Tào Ngụy
Cuốn Tam quốc chí của Trần Thọ đã nêu rõ việc Mao Giới, công thần khai quốc nhà Tào Ngụy, là người đề xướng sách lược "phụng Thiên tử dĩ lệnh bất thần" (bảo vệ thiên tử, trừng phạt kẻ không phục tùng). Đây cũng là cống hiến lớn nhất của Mao Giới.
Tiểu thuyết Tam quốc diễn nghĩa không tập trung vào nhân vật này cũng như các vị quân sư nổi tiếng khác phục vụ cho Tào Tháo. Mao Giới chỉ để lại ấn tượng khi xuất hiện bên cạnh đại tướng Vu Cấm, đảm nhiệm chức Thủy sư Đô đốc của thủy quân Tào Tháo trong đại chiến Xích Bích sau khi Thái Mạo, Trương Doãn bị giết oan.
Mao Giới tự Hiếu Tiên, người huyện Bình Khâu, quận Trần Lưu (tỉnh Hà Nam, Trung Quốc). Thời trẻ Mao Giới làm huyện lại, vì thanh liêm công chính nên ông được ngợi khen.
Khi Trung Nguyên đại loạn, Mao Giới định đến Kinh Châu nhưng ông nghe Châu mục Kinh Châu là Lưu Biểu, người tầm thường, nên ông đi đến huyện Lỗ Dương. Trong thời gian này, Mao Giới gặp Tào Tháo, được Tào Tháo giao cho chức quan nhỏ.
Biết được Tào Tháo muốn mưu tính trị thiên hạ nhưng thực lực vẫn kém hơn Viên Thiệu, Lưu Biểu, Mao Giới mới khuyên: "Nay thiên hạ tan lở chia lìa, quốc chủ bị di dời, sinh dân bỏ nghiệp, mất mùa đói kém lưu vong, kho của ngài không năm nào có của tích trữ, trăm họ không có chí an cư, khó mà giữ được lâu”.
Chân dung Mao Giới.
“Nay Viên Thiệu, Lưu Biểu, tuy sĩ dân đông đảo cường thịnh, đều không lo tính đường xa, chưa gây dựng được cái gốc rễ nền móng. Kẻ dấy binh có chính nghĩa thì thắng, giữ được địa vị bởi có tài lực, nên phụng mệnh thiên tử để ra lệnh cho kẻ không làm thần tử, chấn chỉnh việc canh tác lương thực, tích trữ quân nhu của cải, như thế thì cái nghiệp bá vương có thể thành vậy”, Mao Giới nói với Tào Tháo.
Khi đó, các mưu sĩ của Viên Thiệu cũng bàn về mưu tính thiên hạ. Thư Thụ đề nghị "hiệp thiên tử nhi lệnh chư hầu” (lợi dụng thiên tử để sai khiến chư hầu), còn Mao Giới chủ trương “phụng Thiên tử dĩ lệnh bất thần".
"Phụng" có nghĩa và vâng lệnh Hoàng đế Hán triều chứ không "phò tá", còn"bất thần" là để chỉ những kẻ không tôn trọng Hán thất.
Hai chủ trương giống nhau nhưng cách làm hoàn toàn khác nhau. Các sử gia Trung Quốc sau này đều đồng tình rằng Mao Giới đã nói đúng, vì “binh nghĩa giả thắng” (dấy binh vì nghĩa thì thắng).
Tào Tháo nghe lời “tư vấn” của Mao Giới thì vô cùng hài lòng, lập tức phong ông làm Mạc Phủ công tào. Ông trở thành người đứng đầu Mạc Phủ (nội các) của Tào Tháo.
Công tư phân minh
Mao Giới nổi tiếng là người trọng đạo đức, chấp pháp nghiêm minh. Năm 196, Tào Tháo đưa Hán Hiến Đế về Hứa Xương, làm Tư không rồi trở thành Thừa tướng.
Mao Giới nhận chức Đông Tào Duyện, cùng Thôi Diễm phụ trách việc tuyển lựa quan lại. Có thể nói, công tác nhân sự luôn là yếu tố quan trọng trong bất cứ thời kỳ nào.
Mao Giới được đánh giá là khai quốc công thần Tào Ngụy.
Mao Giới chọn người không vì danh tiếng, quan hệ hay tiền bạc. Ông luôn cho rằng, người mình tiến cử phải thanh liêm chính trực, nếu có hành vi bất chính thì dù là người có danh vọng cũng không đủ tư cách.
Ngay cả con trai Tào Tháo, Tào Phi muốn Mao Giới đưa người của mình vào cũng không được chấp thuận. “Người công tử tiến cử không đủ tư cách, hạ quan không thể tuân mệnh", Mao Giới thẳng thắn nói.
Chính vì tính tình chính trực mà Mao Giới làm mất lòng nhiều người. Khi Tào Tháo muốn thanh lọc quan chức, nhiều người đề nghị giải thể Đông Tào, cơ quan Mao Giới phụ trách.
May mắn rằng, Tào Tháo đã hiểu vấn đề khi nói: “Mặt trời mọc từ đằng Đông, mặt trăng khi tròn nhất cũng ở phía Đông. Mọi người khi nói phương hướng cũng nhắc đến phía Đông trước, vậy tại sao phải giải thể Đông Tào?".
Điểm mạnh khác của Mao Giới là sự thanh cao và trung thực. Ông giữ vị trí cao trong chính quyền Tào Ngụy nhưng thường ăn mặc bình dân, ăn gạo thường, tiền bạc có được hầu hết đều đem từ thiện, trong nhà không tích trữ của cải mấy.
Tào Tháo từng khen ngợi Mao Giới: “Biết lấy thân làm gương, dùng tiêu chuẩn liêm khiết chọn người, khiến ta rất yên lòng”.
Sau khi Tào Tháo chiếm Liễu Thành và chia chiến lợi phẩm, ông tặng cho Mao Giới một bộ bình phong và bình kỷ. Tào Tháo vốn yêu chuộng nghệ thuật và cuộc sống, những bức họa trứ danh như Xuân Cung Đồ đều được ông giữ lại cho bản thân.
Sợ Mao Giới không nhận nên Tào Tháo phải nói thêm: "Lão Mao có tác phong của cổ nhân, nên ta mới tặng ông những món đồ này".
Khi nhận ra Tào Tháo có ý lập Tào Thực làm người thừa kế, Mao đã lập tức can ngăn, thậm chí chỉ trích việc phế trưởng lập ấu
Trên thực tế, hành động của Mao Giới không khác nào đứng ra nói tốt cho Tào Phi, mặc dù ông không có ý định đó. Trong cuộc họp với các cận thần, Tào Tháo công khai nói: “Mao Giới chính là Chu Xương (Hán triều khai quốc công thần) của ta đó".
Kết cục bi thảm
Mao Giới nhận lấy kết cục bi thảm bởi tính tình cương trực của mình.
Mặc dù được Tào Tháo hết mức tin tưởng, nhưng cuối cùng Mao Giới lại có kết cục bi thảm bởi tính tình cương trực của mình.
Sự việc được cho là xuất phát từ mối quan hệ giữa Mao Giới và Thôi Diễm. Bị kẻ xấu tố cáo Thôi Diễm là người ngáng đường họ Tào trong việc chiếm ngôi nhà Hán, Tào Tháo liền ra lệnh xử tử Thôi Diễm.
Trong khi đó, Thôi Diễm và Mao Giới có quan hệ rất tốt. Cái chết chóng vánh của Thôi Diễm có thể đã khiến cho Mao Giới cảm thấy bất mãn.
Sử sách Trung Quốc chép lại, "Mao Giới ra đường thấy những kẻ phản loạn bị thích chữ lên mặt, vợ con bị đưa vào nhà quan làm nô tì”, bèn nói, “'Trời không làm mưa chính vì cách làm này của triều đình đó”.
Câu nói cảm thán của ông không ngờ lọt vào tai những kẻ ghen ghét, khiến Tào Tháo nổi giận, ra lệnh bắt giam Mao Giới.
Có quan điểm cho rằng, việc Mao Giới bất mãn với cái chết của Thôi Diễm cộng thêm tính cách cương trực của ông khiến Tào Tháo tin vào những lời đồn đại.
Bản thân Mao Giới không chấp nhận hàm oan, ông quyết liệt bào chữa cho mình. Cuối cùng, Tào Tháo dường như đã nhận ra sai lầm.
Nhưng đường đường là Thừa tướng, Ngụy vương không thể “xuống nước”. Tào Tháo tha cho Mao Giới tội chết nhưng ra lệnh cách chức ông.
Mao Giới lui về ở ẩn và qua đời không lâu sau đó. Nghe tin Mao Giới chết, Tào Tháo ban cho ông áo quan, tiền, lụa, phong cho con trai ông là Mao Cơ làm Lang trung, như một cách để “bù đắp” sai lầm xưa.
______________
Bài viết xuất bản ngày 6.3 đề cập đến lực lượng tinh nhuệ mạnh nhất thời Tam quốc, tuyệt đối trung thành với Tào Tháo.
