Dự án mỏ vàng bạc lớn nhất đảo quốc Thái Bình Dương của công ty TQ bị phản đối kịch liệt

Theo các quan chức Liên Hợp Quốc, kế hoạch xây dựng mỏ lớn nhất ở đảo quốc Thái Bình Dương, Papua New Guinea, của công ty Trung Quốc có nguy cơ gây ra thảm họa với người dân địa phương và phá hủy môi trường.

Một mỏ khai thác ở Papua New Guinea. Ảnh: Porgera Joint Venture Website

Tờ Guardian hôm 7/10 đưa tin, trong một cuộc can thiệp bất thường, 10 báo cáo viên đặc biệt của Liên Hợp Quốc (LHQ) đã nêu ra "quan ngại nghiêm trọng" với chính phủ Papua New Guinea, Úc, Trung Quốc, Canada cũng như các công ty thuộc sở hữu của Trung Quốc đang có ý định mở các mỏ khai thác vàng, bạc, đồng ở sông Frieda, phía bắc đảo quốc Thái Bình Dương.

Baskut Tuncak, báo cáo viên đặc biệt của LHQ về chất thải độc hại, cùng với 9 quan chức cấp cao khác của LHQ, đã cùng ký vào các bức thư gửi tới LHQ hồi tháng 7 để bày tỏ "sự quan tâm nghiêm túc tới các mối đe dọa tiềm tàng và thực tế tới cuộc sống, sức khỏe, nguồn nước và thực phẩm của người dân địa phương".

Những bức thư yêu cầu các chính phủ và PanAust, công ty được đăng ký tại Úc nhưng thuộc sở hữu của Trung Quốc, trả lời các câu hỏi chính, bao gồm cáo buộc "thiếu minh bạch về việc xây dựng mỏ".

Mỏ khai thác này, nếu được phê duyệt và xây dựng, sẽ là mỏ khai thác lớn nhất trong lịch sử của Papua New Guinea và là một trong những mỏ khai thác lớn nhất thế giới, bao phủ diện tích 16.000 hecta.

Mỏ khai thác, dự kiến được xây dựng gần sông Frieda - một nhánh của sông Sepik ở phía bắc New Guinea, sẽ mang lại sản lượng vàng, bạc và đồng ước tính trị giá khoảng 1,5 tỷ USD trong hơn 30 năm.

Các báo cáo viên đặc biệt của LHQ cho rằng "dự án xây mỏ này và việc thực hiện nó cho đến nay dường như không quan tâm đến quyền lợi của những người bị ảnh hưởng".

Đặc biệt, các quan chức của LHQ lo ngại một con đập được đề xuất xây dựng để chứa 1.500 tấn chất thải khai khoáng có thể bị vỡ, phá hủy các ngôi làng ở hạ nguồn sông Frieda.

"Chúng tôi lo ngại rằng thông tin quan trọng về đập chứa chất thải, bao gồm các phân tích nếu đập vỡ, đã không được công bố công khai hoặc không được cung cấp cho người dân địa phương và những người bảo vệ nhân quyền", ông Tuncak viết.

"Vị trí xây đập được đề xuất là một khu vực thường xuyên có địa chấn. Nguy cơ động đất lớn gây thiệt hại cho đập sẽ còn tồn tại trong hàng triệu năm.

Trong khi những người đề xuất cho rằng khả năng vỡ đập 'rất khó xảy ra' nhưng khó không đồng nghĩa với không thể. Nếu xảy ra, đó sẽ là thảm họa dẫn đến thiệt hại về sinh mạng và hủy hoại môi trường như trong thảm họa môi trường Oke Tedi", vị báo cáo viên của LHQ nhận định thêm.

Những bức thư của các quan chức LHQ còn cho biết một số nhà bảo vệ nhân quyền trong khu vực nhận được nhiều lời đe dọa đến tính mạng và bị tấn công bởi "nhóm người lạ mặt". Chưa có thông tin nào xác nhận nhóm người lạ mặt này liên quan tới công ty do Trung Quốc sở hữu.

Dự án mỏ sông Frieda đang trong giai đoạn phê duyệt cuối cùng. Nghiên cứu tác động môi trường do PanAust đệ trình hiện đang được Cơ quan bảo tồn và môi trường của chính phủ xem xét, để quyết định tương lai của khu mỏ.

Hồi tháng 6, nhóm người đại diện cho 78.000 người sống dọc sông Sepik chính thức tuyên bố họ muốn hoạt động khai thác mỏ phải dừng lại.

Vernon Gawi, một sinh viên đại học, cho biết: "Tôi lớn lên với dòng sông này, uống nước, ăn cá ở đây. Và giờ là lúc tôi cảm thấy lo lắng cho các thế hệ tương lai của mình. Nếu mỏ khai thác vẫn được xây dựng, điều tồi tệ gì sẽ xảy đến với chúng tôi?".

Nguồn: [Link nguồn]Nguồn: [Link nguồn]