Minh tinh Việt long đong trên đất Mỹ

Minh tinh Kiều Chinh là một trong những diễn viên đầu tiên của điện ảnh miền Nam Việt Nam, là diễn viên Việt đầu tiên thành công ở Hollywood. Gắn bó với nghề diễn xuất trong hơn 50 năm qua, bà có một sự nghiệp huy hoàng mà cho tới nay cũng có ít diễn viên người Việt nào có được.

Cuộc đời nhiều thăng trầm

Cuộc đời của Kiều Chinh gặp phải khá nhiều biến cố. Bà từng là công chúa lá ngọc cành vàng, sống trong cảnh nhung lụa của giới thượng lưu Hà Nội. 17 tuổi lấy chồng, sinh con, trở thành một minh tinh điện ảnh, nổi tiếng khắp Châu Á, tham gia các phim của Mỹ sản xuất. Thế rồi, những biến động của cuộc sống đẩy bà phải lưu lạc nơi xứ người, phải làm đủ các công việc mệt nhọc khắc khổ như quét dọn, hốt phân gà để kiếm tiền sinh sống.

Ở cái tuổi 38, tưởng như đã bước qua dốc bên kia sự nghiệp, Kiều Chinh lại bất ngờ được đặt chân vào Hollywood và trở thành diễn viên Việt Nam đầu tiên thành công ở mảnh đất khắc nghiệt bậc nhất của ngành điện ảnh thế giới.

Hiện tại, dù đã bước sang cái tuổi thất thập cổ lai hy và gần 40 năm xa quê nhưng trong Kiều Chinh vẫn đau đáu nỗi nhớ về mảnh đất nơi bà sinh ra và lớn lên.

Minh tinh điện ảnh Kiều Chinh khi ở đỉnh cao của sự nghiệp

Khi về già minh tinh Kiều Chinh vẫn giữa được dáng vẻ sang trọng, quý phái vốn có

Sự nghiệp huy hoàng

Kiều Chinh tên thật là Nguyễn Thị Kiều Chinh. Bà sinh ngày 3/9/1937 trong một gia đình khá giả tại Hà Nội. Do mẹ mất sớm nên Kiều Chinh được bố rất mực cưng chiều.

Năm 1954, bố con Kiều Chinh bị thất lạc nhau. 17 tuổi, bà một mình vào Nam. Năm 20 tuổi, bà bén duyên điện ảnh với vai ni cô trong bộ phim "Hồi chuông Thiên Mụ". Trước đó, bà đã được các nhà làm phim Mỹ mời tham gia đóng vai Phượng trong bộ phim "Người Mỹ trầm lặng". Tuy nhiên, do người thân không đồng ý nên bà buộc lòng phải từ chối.

Diễn viên Kiều Chinh trong phim "Hồi chuông Thiên Mụ"

Sau "Hồi chuông Thiên Mụ", Kiều Chinh tham gia hàng loạt các bộ phim của các đạo diễn Việt Nam cũng như đạo diễn các nước Châu Á như: Ấn Độ, Thái Lan, Đài Loan, Singapore. Bà cũng vinh dự trở thành một trong những diễn viên Việt đầu tiên được các nhà làm phim Hoa Kỳ chú ý. Bà tham gia các phim như Operation CIA, A Yank in Vietnam, Devil Within, Destination Vietnam. Đặc biệt, trong phim Devil Within, Kiều Chinh được vượt qua hàng loạt những gương mặt xinh đẹp và nổi tiếng khác để vào vai Công chúa Ấn Độ.

Trước năm 1975, Kiều Chinh là minh tinh nổi như cồn khắp Châu Á

Sau năm 1975, Kiều Chinh cùng gia đình chuyển sang sinh sống tại Canada. Từ một diễn viên với danh tiếng nổi như cồn, Kiều Chinh phải làm đủ các nghề cơ cực ở xứ người như quét dọn, hót phân gà với số tiền công tối thiểu để kiếm sống và nuôi gia đình.

Năm 38 tuổi, Kiều Chinh được bảo lãnh qua Mỹ và bà quyết định quay trở lại với điện ảnh dù phải bắt đầu từ con số 0 và Hollywood vốn là mảnh đất cực kỳ khắc nghiệt đối với những diễn viên, đặc biệt là những diễn viên gốc Á.

Bắt đầu từ nhưng vai diễn nhỏ với dăm ba lời thoại, hai năm sau Kiều Chinh đã nhận được các vai chính trong các bộ phim truyền hình và có cơ hội diễn xuất cùng những tài tử của Hollywood.

Tính tới thời điểm hiện tại, bà đã có mặt trong 100 bộ phim và chương trình truyền hình của Mỹ. Trong đó có những bộ phim nổi tiếng như "The Letter" (1986), "Welcome Home (1989), "Vietnam-Texas" (1989), "What Cooking" (2000), "Face" (2001), "Journey from The Fall" (2004). Với vai diễn trong phim "Joy Luck Club", Kiêu Chinh lọt vào danh sách 50 diễn viên làm khán giả khóc nhiều nhất trong lịch sử điện ảnh.

Vai diễn của Kiều Chinh trong Joy Luck Club

Năm 1996, Kiều Chinh được viện Hàn Lâm Khoa học và Truyền hình trao giải Emmy - giải thưởng cao quý nhất dành cho một diễn viên phim truyền hình.  Ngoài ra, bà còn nhận được nhiều giải thưởng khác như Life Time Achievement Award của Đại Hội Điện Ảnh Á Châu tại San Diego 2006, The 10th Festival Internazionale Cinema Delle Donne, tại Ý, 2003.

Minh tinh Kiều Chinh cũng tham gia làm cố vấn cho các hãng phim của Mỹ khi làm về đề tài Việt Nam. Trên cương vị này, bà nhận thấy phần đông các nhà làm phim Mỹ chỉ quan tâm tới chiến tranh và... chiến tranh, với tất cả những dị dạng tàn khốc. Chính vì thế, bà luôn mong muốn tới lúc điện ảnh thế giới không chỉ nhìn Việt Nam như một cuộc chiến, mà như một đất nước với văn hoá và con người.

Kiều Chinh trên sân khấu Lễ trao giải Emmy của lĩnh vực phim truyền hình Mỹ

Ngoài điện ảnh, tài năng của Kiều Chinh còn được ghi nhận ở nhiều lĩnh vực khác. Bà được mời làm diễn giả chuyên nghiệp cho The Greater Talent Network, Inc., - một tổ chức chuyên cung cấp những diễn giả nhà nghề cho các trường đại học và các tổ chức văn hoá trên toàn nước Mỹ.

Kiều Chinh từng đươc mời nói chuyện ở khu Bức tường Đá Đen tại Washington, nơi tưởng niệm tưởng niệm 58,195 tử sĩ Mỹ trong chiến tranh Việt Nam. Trong cuộc nói chuyện này, bà đã gặp gỡ và thuyết phục các cựu chiến binh Mỹ thành lập tổ chức từ thiện dành cho các trẻ em Việt Nam -  Vietnam Children's Fund (viết tắt là VCF). Tới nay, tổ chức quỹ từ thiện VCF đã xây dựng được 48 trường học dành cho 30.000 trẻ em ở những vùng quê Việt Nam bị chiến tranh tàn phá nặng nề.

Bên cạnh các hoạt động điện ảnh, tham gia diễn thuyết, Kiều Chinh vẫn có nhiều hoạt động chia sẻ với những người Việt Nam tị nạn, giúp họ vượt qua cảm giác chông chênh và có thêm nỗ lực để vượt qua những ngày tháng xa lạ, bơ vơ nơi xứ người.

Kiều Chinh nói chuyện ở khu Bức tường Đá Đen tại Washington

Với tất cả những cống hiến miệt mài của mình, Kiều Chinh đã được Quốc hội Hoa Kỳ vinh danh là "Người Tị Nạn Năm 1990", được tổ chức Asian Pacific Woman Network tặng giải "Woman Warrior Arward", và nhiều giải thưởng cao quý khác.

Một tâm hồn lớn

Sống xa quê hương Kiều Chinh vẫn một lòng thương nhớ quê nhà. Căn nhà của bà ở California (Mỹ) luôn có những đồ vật gợi nhớ lại hình ảnh Việt Nam như chiếc bàn uống nước bằng tre, hàng cây lựu, cây bồ đề trong vườn. Trong gian thờ bà có treo một chiếc chuông đồng, một cái trống và một bức tượng Phật. "Mọi thứ trong nhà đều gợi cho tôi thời xưa cũ. Chúng là hình ảnh, mùi hương và âm thanh Việt Nam" - Kiều Chinh nói. Bà cũng hi vọng sẽ được trút hơi thở cuối cùng ở căn nhà này.

Tuy vậy, trong năm 2011 nữ minh tinh này chia sẻ, do khó khăn về tài chính nên bà  buộc phải rao bán những đồ vật có giá trị trong nhà. Bà nghẹn ngào nói: "Tôi rất khổ sở khi phải bán chúng".

Ngôi nhà của minh tinh Kiều Chinh tại California

Năm 1995, sau hơn 20 ở xứ người, Kiều Chinh đã trở về Việt Nam lần đầu tiên. Năm 2012, Kiều Chinh xuất hiện trong bộ phim Ngọc Viễn Đông của đạo diễn Việt kiều Cường Ngô. Bà đã lột tả thành công sự giằng xé, cô đơn của một nghệ sỹ sân khấu chìm vào im lặng và lãng quên khi ánh hào quang lùi xa.

Ban đầu, bộ phim này được Cường Ngô thực hiện với mục đích vinh danh cuộc đời và sự nghiệp của Kiều Chinh. Tuy nhiên, với mong muốn "hướng sự vinh danh tới toàn bộ các nữ nghệ sĩ đã một đời say mê nghệ thuật", bà đã đề nghị vị đạo diễn này điều chỉnh lại nội dung của phim.

Hình ảnh của Kiều Chinh trong bộ phim Ngọc Viễn Đông

Rất nhiều người bạn quốc tế đã có những đánh giá cao về minh tinh Kiều Chinh.Bà Alison Leslie Gold - tác giả cuốn "Nhật ký của Ann Frank", một trong những cuốn sách bán chạy nhất thế giới, được dịch ra 16 thứ tiếng và được làm thành phim đoạt giải Emy Award năm 1994 chia sẻ: "Tôi xin ngả mũ chào Kiều Chinh, một phụ nữ có sắc đẹp cao quý, một nghệ sĩ với tài năng hiếm có, và với tôi, Kiều Chinh là người bạn trung thực và đáng trân trọng".

Còn Tippi Hedren, một trong những tài tử của Hollywood, người đã bảo trợ Kiều Chinh vào Mỹ, đã nhận xét như sau : "Kiều Chinh thực sự là một trong những phụ nữ can đảm nhất, mạnh mẽ nhất, và dịu dàng nhất mà tôi từng biết".