Đại biểu Quốc hội lo ngại trẻ em ‘chìm trong thế giới ảo với tổng tài bá đạo’

00:00 / 0:00

Chuẩn

Tốc độ đọc

"Các em đắm chìm trong thế giới ảo với tổng tài bá đạo nhưng thực tế là những cái kết rất nghiệt ngã", đại biểu Quốc hội Châu Quỳnh Dao nói.

Sáng 30/10, phát biểu tại phiên thảo luận về tình hình kinh tế - xã hội, đại biểu Châu Quỳnh Dao (đoàn An Giang) nêu, bên cạnh những tác động tích cực, bà rất lo lắng ảnh hưởng tiêu cực của mạng xã hội đối với lứa tuổi thanh thiếu niên. Hầu hết các em thiếu kiến thức, kỹ năng sử dụng, dễ bị nghiện mạng xã hội.

Theo khảo sát của UNICEF tại Việt Nam năm 2022, 82% trẻ 12-13 tuổi và 93% trẻ 14-15 tuổi sử dụng Internet mỗi ngày, thời gian dùng mạng xã hội trung bình 5-7 tiếng. "Nếu dành quá nhiều thời gian cho mạng xã hội, các em sẽ chịu hậu quả nặng nề về sức khỏe thể chất và tinh thần", bà Dao nói.

Đại biểu Châu Quỳnh Dao. Ảnh: Như Ý.

Theo bà Dao, các em có thể bị suy giảm hệ miễn dịch do mất ngủ triền miên, thiếu vận động; mắc bệnh về mắt, cột sống; não bộ kém tư duy, sáng tạo. Sức khỏe tâm thần cũng giảm sút với biểu hiện lo âu, căng thẳng, dễ kích động, trầm cảm và tự hủy hoại bản thân. Khảo sát cho thấy chỉ 21% trẻ tự tin có đủ kiến thức, kỹ năng ứng phó rủi ro từ mạng xã hội. Bà Dao nhấn mạnh, nguyên nhân bắt nguồn từ hệ thống chính sách, pháp luật bảo vệ trẻ em an toàn trên môi trường mạng chưa đầy đủ.

Nhiều gia đình hiện coi mạng xã hội và thiết bị điện tử là "bảo mẫu giữ trẻ" để cha mẹ có thời gian làm việc, mưu sinh. Nhà trường chú trọng giáo dục văn hóa nhưng thiếu hoạt động ngoại khóa tạo sân chơi lành mạnh, khiến học sinh thiếu bản lĩnh, ý chí, lối sống tích cực. "Các em đắm chìm trong thế giới ảo với tổng tài bá đạo nhưng thực tế là những cái kết rất nghiệt ngã", bà nói.

Bà Dao kiến nghị Chính phủ rà soát hệ thống chính sách pháp luật, quy định rõ độ tuổi trẻ em được sử dụng mạng xã hội và giới hạn thời gian truy cập; nhà trường tổ chức dạy học hai buổi mỗi ngày, tăng hoạt động ngoại khóa, đa dạng hình thức học tập. "Phải lồng ghép tuyên truyền như bình dân học vụ số để giúp các em cai nghiện mạng xã hội, tăng cường hệ miễn dịch trước nội dung độc hại trên mạng", bà nói.

Nữ đại biểu tỉnh An Giang nhấn mạnh, mỗi gia đình cần tạo môi trường giáo dưỡng phù hợp, nghiêm khắc với con cái; trong bữa cơm, trước giờ ngủ phải "nói không với thiết bị điện tử". Trẻ em cũng phải có ý chí, quyết tâm vượt qua cám dỗ của thế giới ảo.

Trong phần phát biểu, đại biểu Nguyễn Thanh Cầm (đoàn Đồng Tháp) nhấn mạnh, bạo lực học đường đang cản trở những thành tựu quan trọng của Việt Nam trong giáo dục và phát triển nhân cách con người. Báo cáo của UNESCO và WHO năm 2019 cho thấy trong ba học sinh độ tuổi 13-15 có hơn một em từng bị bắt nạt, tương đương tỷ lệ học sinh từng tham gia đánh nhau.

Theo Bộ Giáo dục và Đào tạo, từ tháng 9/2021 đến 11/2023, cả nước xảy ra 699 vụ bạo lực học đường liên quan 2.016 học sinh, trung bình 50 cơ sở giáo dục lại xảy ra một vụ. "Bạo lực học đường không còn là sự việc cá biệt, không chỉ dừng ở bạo lực thể chất mà còn cả tinh thần và bắt nạt trên mạng", bà nói.

Theo bà Cầm, bạo lực ngày càng phức tạp và trẻ hóa, gây hậu quả nghiêm trọng về thể chất, tâm lý, có thể kéo dài suốt đời. Bạo lực học đường không chỉ do mâu thuẫn giữa học sinh mà còn bắt nguồn từ gia đình. Áp lực công việc khiến cha mẹ ít thời gian quan tâm, thấu hiểu con. Việc nuông chiều hoặc trừng phạt khắt khe đều có thể dẫn đến hành vi lệch lạc. "Cách cư xử bạo lực trong gia đình sẽ được trẻ học theo", bà nói.

Giai đoạn 2023-2024, cả nước vẫn còn hơn 5.000 hộ có bạo lực gia đình. "Nghiên cứu cho thấy trẻ em trong gia đình có bạo lực có nguy cơ cao lặp lại vòng xoáy bạo lực trong tương lai", bà phân tích.

Bà Cầm cho biết tỷ lệ học sinh có bối cảnh bạo lực gia đình liên quan đến bạo lực học đường rất lớn, trong khi nhà trường chịu áp lực thành tích nên chưa quan tâm nhiều đến giáo dục đạo đức, kỹ năng sống, giải quyết xung đột. Phòng tư vấn tâm lý học đường chưa phát huy vai trò hỗ trợ kịp thời, khiến giáo viên khó nắm bắt diễn biến tâm lý học sinh.

Trẻ em còn dễ tiếp cận nội dung bạo lực qua phim ảnh, trò chơi điện tử. Sự thờ ơ của cộng đồng với tâm lý "cha mẹ sinh con trời sinh tính" hoặc không can thiệp kịp thời khiến tình trạng thêm trầm trọng.

Bà Cầm nhấn mạnh cần giải pháp tổng thể: cha mẹ dành nhiều thời gian thấu hiểu con, làm gương ứng xử ôn hòa, phi bạo lực; ngành giáo dục và y tế phối hợp hướng dẫn trường học tiếp nhận, phát hiện, hỗ trợ học sinh bị bạo lực; xây dựng văn hóa học đường an toàn, thân thiện.

Bà kiến nghị Nhà nước có chính sách đào tạo bác sĩ, giáo viên có kỹ năng phát hiện, xử lý, ngăn ngừa bạo lực; áp dụng phương pháp giáo dục kỷ luật tích cực dựa trên tôn trọng và hợp tác. "Cần hướng dẫn hành vi đúng đắn cho trẻ bằng khuyến khích, động viên thay vì trừng phạt hay la mắng", bà nói.