Vụ Dũng Cam: Việt Nam bắt giam, tòa Campuchia xét xử

Dũng Cam, người tra tấn trẻ em ở Campuchia, đang bị tạm giam ở Việt Nam nhưng tòa án Campuchia xử vắng mặt anh ta với mức án tuyên phạt 18 năm tù. Bản án này được thi hành ra sao?

Mới đây, Nguyễn Thành Dũng (tức Dũng Cam, 34 tuổi, quê An Giang) bị tòa án tỉnh Mondulkiri (Campuchia) xử vắng mặt, tuyên phạt 18 năm tù và phải bồi thường 80 triệu riel (gần 445 triệu đồng) cho gia đình nạn nhân. Lý do: Dũng Cam đã có hành vi tra tấn một bé trai hai tuổi ở nước này.

Dũng Cam đang bị tạm giam ở Việt Nam

Theo The Phnom Penh Post, phán quyết của tòa án tỉnh Mondulkiri sẽ được gửi tới cơ quan chức năng có liên quan tại Việt Nam (VN).

Người phát ngôn của Bộ Tư pháp Campuchia Kim Santepheap cho biết ông sẽ xem xét kỹ vụ án. Tuy nhiên, ông nói VN sẽ không có khả năng dẫn độ Dũng Cam sang Campuchia. Phán quyết của tòa án Campuchia sẽ được gửi đến các cơ quan chức năng của VN vào tuần tới.

Trao đổi với Pháp Luật TP.HCM, một đại diện của Cục Cảnh sát hình sự (C45) Bộ Công an cho biết đã nắm được thông tin về việc Nguyễn Thành Dũng (tức Dũng Cam) bị một tòa án ở Campuchia xét xử vắng mặt và tuyên phạt 18 năm tù.

Theo một cán bộ điều tra của C45, tòa án ở Campuchia xét xử Dũng Cam nhưng không thông báo cho C45 biết. Tuy nhiên, vị này không dám chắc phía tòa án Campuchia có thông báo với Bộ Ngoại giao của VN hay không. “Dũng hiện bị tạm giam tại trại giam của Bộ Công an và tới đây người này sẽ bị xét xử theo luật pháp VN” - vị này nói.

Vụ Dũng Cam: Việt Nam bắt giam, tòa Campuchia xét xử - 1

Liệu Dũng Cam có bị thi hành bản án của Campuchia tại VN? Ảnh: NGUYỄN TÂN

Không thể dẫn độ Dũng Cam

Vấn đề đặt ra là phán quyết của tòa án tỉnh Mondulkiri của Campuchia có thể cho thi hành tại Campuchia hay không khi Dũng Cam vẫn đang bị tạm giam tại VN.

Trao đổi với Pháp Luật TP.HCM, TS Ngô Hữu Phước và TS Trần Thăng Long (giảng viên ĐH Luật TP.HCM) đều cho biết xét về mặt pháp lý, vụ án này có những vấn đề sau:

Thứ nhất, tại khoản 2 Điều 17 Hiến pháp 2013 quy định: “Công dân VN không thể bị trục xuất, giao nộp cho nhà nước khác”.

Thứ hai, điểm a khoản 1 Điều 35 Luật Tương trợ tư pháp 2007 quy định: “Cơ quan tiến hành tố tụng có thẩm quyền của VN từ chối dẫn độ nếu người bị yêu cầu dẫn độ là công dân VN”.

Thứ ba, ngày 26-12-2013 VN và Campuchia đã ký hiệp định dẫn độ quy định tại Điều 4 rằng: “Mỗi bên có quyền từ chối dẫn độ công dân của quốc gia mình”.

Do đó, mặc dù Dũng Cam đã thực hiện hành vi phạm tội tại Campuchia nhưng bị tạm giam tại VN nên căn cứ vào ba cơ sở pháp lý nêu trên, Dũng Cam sẽ không thể bị dẫn độ qua Campuchia để quốc gia này truy cứu trách nhiệm hình sự và đưa ra xét xử.

Theo luật Việt Nam, mức án sẽ nhẹ hơn?

Nếu chỉ hành hạ bé trai mà không có hành vi nào khác nữa thì theo pháp luật VN, Dũng Cam có thể bị xử theo Điều 110 BLHS về tội hành hạ người khác. Theo khoản 1 Điều 110 BLHS thì khung hình phạt cho tội này là phạt cảnh cáo, cải tạo không giam giữ đến một năm hoặc phạt tù từ ba tháng đến hai năm. Trường hợp phạm tội đối với người già, trẻ em, phụ nữ có thai, người tàn tật (những người gần như không có khả năng tự vệ) hoặc đối với nhiều người thì khung hình phạt (khoản 2) 1-3 năm.

Có thể sẽ cho thi hành ở Việt Nam?

Theo TS Ngô Hữu Phước và TS Trần Thăng Long, BLTTHS 2003 của VN hiện hành không quy định cụ thể bản án, quyết định hình sự của tòa án nước ngoài đối với công dân VN bị từ chối dẫn độ có thể được thi hành tại VN hay không.

Còn Điều 500 BLTTHS 2015 thì quy định bản án của tòa án ở Campuchia vẫn có thể được thi hành tại VN nếu đáp ứng đầy đủ các điều kiện sau:

Một là có văn bản yêu cầu của cơ quan có thẩm quyền của nước ngoài về việc thi hành bản án, quyết định hình sự của tòa án nước ngoài đối với công dân VN bị từ chối dẫn độ.

Hai là hành vi phạm tội mà công dân VN bị kết án ở nước ngoài cũng cấu thành tội phạm theo quy định của BLHS nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa VN.

Ba là bản án, quyết định hình sự của tòa án nước ngoài đối với công dân VN đã có hiệu lực pháp luật và không còn thủ tục tố tụng nào đối với người đó.

Khi ấy, căn cứ theo Điều 501 BLTTHS 2015, TAND có thẩm quyền ở VN, cụ thể là TAND TP.HCM sẽ mở phiên họp để xem xét cho thi hành bản án, quyết định hình sự của tòa án Campuchia đối với Dũng Cam tại VN.

Tuy nhiên, tới ngày 1-1-2018 thì BLTTHS 2015 mới có hiệu lực thi hành. Vì vậy, TS Ngô Hữu Phước cho rằng nếu khi nhận được văn bản của cơ quan có thẩm quyền ở Campuchia yêu cầu cho thi hành bản án của quốc gia này đối với Dũng Cam tại VN thì lúc này tòa án có thẩm quyền ở VN chỉ có thể xem xét khi BLTTHS 2015 có hiệu lực.

Dũng Cam bị bắt khi trốn về Việt Nam

Vào cuối năm ngoái, sau khi đoạn video ghi lại cảnh Dũng Cam hành hạ một em bé lan truyền trên Facebook, người tình đồng tính của Dũng, Stefan Struik (53 tuổi), đã xúi Dũng bỏ trốn về VN. Sau đó tối 7-12-2016, C45 Bộ Công an đã bắt Dũng tại quận 7 (TP.HCM).

Dũng bị tòa án tỉnh Mondulkiri kết án theo Điều 211 của BLHS Campuchia vì các hành động tra tấn và đối xử tàn bạo với trẻ em. Tổng cộng có 48 đoạn video ghi lại những hành động bạo lực được liệt kê trước tòa, bao gồm hãm hiếp bé bằng vật lạ, sử dụng súng điện và dầu cay hành hạ em bé. “Người tình đồng tính của Dũng là Struik cũng bị kết án hai năm tù và bị phạt 1.000 USD vì hành vi che giấu bằng chứng và không tố cáo vụ án” - ông Meas Bros, người phát ngôn của tòa án tỉnh Mondulkiri, cho biết. Theo ông Bros, ngoài mức án trên, Dũng còn phải đền bù cho gia đình nạn nhân 20.000 USD.

Mẹ của em bé bị hành hạ cho biết bà hài lòng với phán quyết của tòa nhưng bà lo ngại rằng Dũng có thể lẩn tránh mức án phạt này. Bà cho biết cả gia đình bà đã chuyển đến tỉnh Preah Sihanouk sau khi nhận được việc từ Công ty Mong Reththy. Bà cũng cho biết thêm em bé hiện hồi phục sau vụ việc thương tâm này.

Ông James McCabe (thuộc Đơn vị Bảo vệ trẻ em Campuchia) cho biết ông rất hoan nghênh mức phạt “thích đáng” đối với bị cáo Dũng và Struik: “Chắc chắn các cơ quan chức năng VN sẽ được thông báo về bản án. Các cuộc đàm phán về việc bị cáo Dũng sẽ thụ án như thế nào cũng đang diễn ra”.