Trong tù, chồng kháng án; ở ngoài, vợ kêu oan!

Vụ án ở Cty Cổ phần Xây dựng và Phát triển nhà tỉnh Bạc Liêu bị khởi tố gần 5 năm trước, tội “cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng” và bắt giam khẩn cấp Giám đốc Phạm Văn Quang.

Sau đó, nhiều lần bổ sung và thay đổi tội danh. Đến nay, thiệt hại còn bỏ lửng và vợ ông Quang là bà Nguyễn Thị Ngân Hoa đội đơn kêu oan cho chồng.

Bắt giam vì “cố ý làm trái”

Vụ án “cố ý làm trái…” được Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Bạc Liêu khởi tố ngày 10/5/2009, cùng ngày, ông Quang bị bắt giam khẩn cấp. Hơn một năm sau, CQĐT bổ sung thêm hành vi “thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”. Gần một năm tiếp theo nữa, tội danh trên được chuyển sang “thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”.

Theo điều tra, hành vi trái pháp luật của ông Quang xảy ra trong quá trình chuyển Cty Xây dựng và Phát triển nhà tỉnh Bạc Liêu là DNNN sang Cty Cổ phần, chủ yếu ở việc tính giá đất Khu dân cư phường 5.

 Khám xét trụ sở Cty Cổ phần Xây dựng và Phát triển nhà tỉnh Bạc Liêu, điều tra cho biết đã thu giữ 42 bao tài liệu. ẢNH: TIẾN HƯNG.

Đây là khu dân cư chưa hoàn thiện, khi cổ phần hoá, Cty mới đầu tư khoảng 30% tổng dự toán. Tuy nhiên, Cty đã làm hợp đồng bán 512 nền, chủ yếu nhận tiền đặt cọc, vì chưa hoàn thiện hạ tầng nên chưa giao đất và sổ đỏ, chưa ra hoá đơn bán hàng. Khoản tạm thu, Cty theo dõi trên sổ kế toán, chưa tính ra lợi nhuận để đưa vào tài sản khi cổ phần hoá.

Kết luận điều tra cho rằng “không hạch toán hết giá trị lợi nhuận kinh doanh” đã gây thiệt hại cho Nhà nước hơn 1,3 tỷ đồng. Ngày 18/4/2011, Cty TNHH Kiểm toán và Tư vấn Chuẩn Việt khẳng định, Cty chưa giao nền và sổ đỏ cho người mua, theo Chuẩn mực kế toán Việt Nam về Doanh thu thì “chưa thể ghi doanh thu đối với các hợp đồng bán nền đất”, tức là chưa có lợi nhuận cho Cty.

Khu dân cư phường 5 còn một phần đất trống, khi cổ phần hoá, Cty tính theo giá quy định của UBND tỉnh. Kết luận điều tra cho rằng, Cty không tính khoản chênh lệch giữa giá đất có thể bán so với giá quy định, “gây thiệt hại nghiêm trọng tài sản của Nhà nước số tiền 13.384.933.146 đồng”.

Về việc này, Cty TNHH Kiểm toán và Tư vấn Chuẩn Việt khẳng định, tính “theo giá do UBND tỉnh quy định” là đúng với pháp luật hiện hành. Để giá đất có thể bán còn phải đầu tư cơ sở hạ tầng, nộp các loại thuế, chi phí kinh doanh và lợi nhuận của Cty (hoặc có thể lỗ) nên không có khoản chênh lệch ở đây.

Từ đó, Cty TNHH Kiểm toán và Tư vấn Chuẩn Việt “khẳng định việc xác định giá quyền sử dụng đất của Dự án khu dân cư phường 5 (…) là đúng thực chất và không làm thất thoát nguồn vốn của Nhà nước tại doanh nghiệp”.

Xử tù vì “đưa hối lộ”

Kết luận điều tra đưa ra con số thiệt hại dựa trên Kết luận giám định tư pháp về tài chính ngày 21/5/2010 của Bộ Tài chính. Do còn có ý kiến khác nhau giữa cơ quan giám định, Cty TNHH Kiểm toán và Tư vấn Chuẩn Việt đã đề nghị được “trao đổi và phản biện kết quả giám định tài chính”.

Trong công văn ngày 18/4/2011, Cty này viết: “Đề nghị UBND tỉnh Bạc Liêu có ý kiến với Bộ Tài chính cho phép chúng tôi và cán bộ các cơ quan chức năng tỉnh Bạc Liêu được làm việc trực tiếp với thẩm định viên của Bộ Tài chính đã thực hiện giám định để trao đổi và phản biện kết quả giám định”.

Bà Hoa ôm con kêu oan. ẢNH: THANH THUỶ.

Sau đó, UBND tỉnh Bạc Liêu có công văn gửi kết luận kiểm toán đến Bộ Tài chính đề nghị “sớm xem xét và cho ý kiến về các nội dung trên”. Bộ Tài chính không phản hồi. Ngày 9/3/2012, CQĐT ra quyết định trưng cầu giám định lại, và Bộ Tài chính cử ông Lê Anh Tài “tham gia giám định lại”. Ông Tài là chuyên viên chính, Đại diện Tổng cục Thuế tại TPHCM, từng tham gia giám định trước đây. Nhưng ngày 6/6/2012, ông Tài có văn bản từ chối giám định.

Ngày 16/9/2013, Bộ Tài chính gửi công văn cho UBND tỉnh Bạc Liêu thông báo việc ông Tài từ chối giám định và “đến nay, Bộ Tài chính chưa nhận được ý kiến, công văn đề nghị thay đổi giám định viên vụ án từ phía Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Bạc Liêu”.

Sau nhiều lần điều tra không chứng minh được những tội danh khởi tố ban đầu, các cơ quan tố tụng tỉnh Bạc Liêu chuyển sang xử lý ông Quang về hành vi đưa hối lộ cho một cán bộ Văn phòng UBND tỉnh (được khởi tố về sau, và tách thành vụ án hình sự ngày 9/3/2012).

Ngày 5/6/2012, TAND tỉnh Bạc Liêu xử sơ thẩm, phạt ông Quang 14 năm tù. Bản án này bị Toà phúc thẩm TANDTC tại TPHCM huỷ ngày 26/9/2012 vì chưa làm rõ số tiền cũng như hành vi đưa hối lộ, giao hồ sơ điều tra lại.

TAND tỉnh Bạc Liêu xử sơ thẩm lần hai, tuyên án ngày 11/9/2013, thừa nhận “điều tra chưa chứng minh được” số tiền hối lộ là bao nhiêu, nhưng suy luận để mạnh dạn giảm từ 120 triệu đồng trong cáo trạng xuống còn 75 triệu đồng và vẫn phạt ông Quang 14 năm tù. Trong tù, ông Quang đang kháng án, và ở ngoài, bà Hoa đang đội đơn kêu oan cho chồng.

Do có những “lằng nhằng” về giám định, ngày 31/3/2012, CSĐT đã ra quyết định tạm đình chỉ điều tra bị can về hành vi “cố ý làm trái” và “thiếu trách nhiệm” đối với ông Quang. Đây là một nội dung mà vợ của ông Quang là bà Nguyễn Thị Ngân Hoa đang kêu oan cho chồng, vì theo Bộ luật Tố tụng hình sự, khi đã không giám định được thì phải đình chỉ điều tra chứ không thể “tạm đình chỉ”.