"Đừng cười hoa hậu Thu Vũ vì đó có thể là bạn!"

Bạn đừng cười Thu Vũ, cô ấy có thể chính là bạn. Sự khác biệt đôi khi chỉ ở chỗ, cô ấy được làm giám khảo, còn bạn thì không.

Mấy ngày gần đây, cư dân mạng đang dậy sóng với clip nói tiếng Anh của người đẹp Thu Vũ tại cuộc thi Nam vương Mister International tại Philippines từ năm 2015.

Thu Vũ đăng quang Hoa hậu Đông Nam Á 2014

Với vai trò giám khảo, Thu Vũ đã đọc câu hỏi đã được chuẩn bị từ trước trên một mảnh giấy: "what do you thin(k) is the (illient??) of the winner in this (beygan)?" (có thể là "pageant").

Sau khi được yêu cầu nhắc lại, cô đọc một cách khó khăn: "what do you thin(k) is the (illient??) (of Asian??) of the winner this (beygan)?" Ban giám khảo và mọi người vẫn không hiểu gì. Sau khi video được đăng tải, có lẽ cũng ít người nghe và hiểu được câu hỏi thực sự của Thu Vũ là gì.

Sau đó, nam diễn viên người Philippines Vice Ganda đã "giải cứu" Thu Vũ bằng cách đặt câu hỏi: "What do you think is the essence of winning this pageant?” (bạn nghĩ gì về tầm quan trọng của việc chiến thắng cuộc thi này?)  và sau đó thí sinh mới có thể trả lời.

Sau video này, tờ Manila Channel đã bình luận: "Việc nữ giám khảo này không nói được một ngữ điệu chuẩn mực của tiếng Anh cũng hoàn toàn có thể thấu hiểu được. Thu Vũ đến từ Việt Nam, và tiếng Anh không phải là ngôn ngữ chính thức ở đất nước này”. Trong bình luận này, mặc dù có hàm ý thông cảm cho người đẹp Việt Nam, rõ ràng, Manila Channel ngầm mặc định rằng tiếng Anh của hầu hết người Việt Nam đều giống như của Thu Vũ.

Nếu nói nó ảnh hưởng tới quốc thể thì chắc chắn là quá nặng lời nhưng nói nó ảnh hưởng tới cách nhìn của người Philippines về tiếng Anh của người Việt Nam nói chung thì cũng... không sai lắm.

Kết thúc bài báo, tờ Manila nhận định một điều không thể đúng hơn: “Nếu bạn chứng kiến một tình huống như thế này, đừng cười người khác vì họ không giỏi tiếng Anh. Thay vào đó, hãy giúp người ta!”. (Và Phillipines lại xuất khẩu giáo viên tiếng Anh sang Việt Nam).

Đọc đến đây, chắc hẳn bạn sẽ cảm thấy hơi đáng giận (và đáng thương) cho người đẹp Việt Nam? Sự thực là, phần lớn người Việt Nam cần được giúp đỡ để nói tiếng Anh hay hơn, rõ ràng hơn, và hòa nhập với thế giới tốt hơn.

Có thể nói, trong câu hỏi của người đẹp Việt Nam, chỉ có 2 chữ là có vấn đề lớn nhất: chữ "essence" (tầm quan trọng) và chữ "pageant" (cuộc thi) nhưng đáng buồn thay, đó lại là 2 chữ quan trọng nhất trong câu. Không nghe được 2 chữ này, không ai có thể hiểu cô đang nói gì.

Vì sự kém tiếng Anh của mình mà cô đã vấp phải sự phản ứng dữ dội từ dư luận

Vấn đề là, bản thân Thu Vũ chưa chắc đã ý thức được tầm quan trọng của 2 chữ đó. Vì nó là "content words" - từ mang nghĩa trong câu, nên nó phải được phát âm một cách cẩn thận, đầy đủ và chính xác. Nếu Thu Vũ học phát âm tiếng Anh, chắc chắn cô đã biết về tầm quan trọng của 2 chữ đó; cũng như biết cách phát âm chính xác 2 chữ đó một cách đơn giản.

Ngạn ngữ Pháp có câu: Với một chữ nếu, người ta có thể bỏ cả Paris vào một cái chai. Cho nên, để kết bài, tôi dùng chữ "giá như":

- Giá như Thu Vũ đã học phát âm tiếng Anh, chắc hẳn cô đã không rơi vào tình huống khó xử này...

- Giá như Thu Vũ đã học phát âm tiếng Anh, chắc hẳn cô ít ra có thể nói rõ ràng, mạch lạc, đúng trọng âm, đúng ngữ điệu để người Philippines hiểu được...

- Giá như Thu Vũ đã học phát âm tiếng Anh, chắc hẳn cô đã không trở thành đề tài đàm tiếu trên facebook ở Philippines và Việt Nam

 - Giá như Thu Vũ đã học phát âm tiếng Anh, chắc hẳn hình ảnh Việt Nam như một quốc gia nơi "tiếng Anh không phải là ngôn ngữ chính thức" đã không thành hình rõ rệt như vậy (à, người Philippines nói ngoại giao đấy).

- Giá như... người ta đã không nghĩ rằng người Việt Nam nói tiếng Anh rất tệ.

Và cái giá như đó, chỉ mất khoảng một tháng, cho một đời người sử dụng. Bạn đừng cười Thu Vũ, cô ấy có thể chính là bạn. Sự khác biệt đôi khi chỉ ở chỗ, cô ấy được làm giám khảo, còn bạn thì không. Rất nhiều, nếu không muốn nói đại đa số người Việt Nam, không thể nói tiếng Anh cho người ta hiểu được.

Bạn có tin rằng, nếu một ngày bạn được CNN phỏng vấn, bạn có thể trả lời một cách tự tin, rõ ràng? Cho nên, tôi không cười Thu Vũ, cũng không chê cô ấy. Tôi chỉ tiếc, giá như em ấy đã học phát âm tiếng Anh.