Trước đây, loại quả này rụng đầy gốc không ai nhặt. Tuy nhiên những năm gần đây, nhiều người tìm mua nườm nượp.
Nếu nhìn lần đầu, ai cũng sẽ thấy thứ quả này vô cùng "xấu xí", màu đen nhẻm như cục than, dáng hình thoi. Phải đến khi thưởng thức, mọi người mới công nhận sức hút khó cưỡng của thứ quả này.
Đó chính là quả trám đen. Mùa trám thường bắt đầu từ tháng 7-9 âm lịch.
Người thành phố mê mẩn món quả quê này. Cứ đến mùa, có người còn mua tích trữ trong tủ lạnh ăn dần quanh năm.
Vào đầu mùa, giá trám thường khá cao, dao động từ 90-120 nghìn đồng/kg. Trám đen Cao Bằng còn được bán với giá 180.000 đồng/kg
Trước đây, cây trám mọc tự nhiên. Những năm gần đây, do nó mang lại giá trị kinh tế nên người dân trồng nhiều để bán. Trám chủ yếu có ở Đô Lương, Thanh Chương (Nghệ An), Cao Bằng, Phú Thọ.
Quả trám nhỏ, lúc mới đậu quả có màu xanh, khi chín chuyển thành màu đen bọc một lớp bụi phấn trắng.
Cây trám thân cao, tán rộng, người hái trám phải trèo lên cây, dùng sào xỉa vào các chùm quả. Hái trám, khó khăn nhất là lúc trèo, vì thân cây cao, trơn tru, thẳng đuột, không có chỗ bám víu.
Do thu hoạch trám lâu năm không mấy dễ dàng, nên hầu hết các chủ trám đều bán cho lái buôn, chỉ một số ít nhà “giữ cây” để hái bán.
Trám có thể chế biến thành nhiều món ăn hấp dẫn như trám om, trám xào, xôi trám... được nhiều người ưa chuộng.
Chị Lan (chợ Ngã Tư Sở, Hà Nội) cho biết trám đen rất hiếm nên mỗi lần chị không lấy được nhiều hàng. "Chỉ cần có hàng là trong 1-2 tiếng đồng hồ đã hết veo. Nhiều người phải đặt hàng trước tôi mới giữ lại cho", chị Lan nói.
Hiện nay, tại các khu chợ bán lẻ, trám đen đã bắt đầu xuất hiện
