Hẹ nước là một giống rong cỏ thủy sinh mọc hoang ở ruộng nước, đầm nước, kinh mương trên các vùng đất phèn. Loại cây này có mặt khắp các tỉnh miền Tây như Đồng Tháp, Sóc Trăng, Bạc Liêu…
Đặc điểm của chúng là thân mềm, rễ chùm ngắn, phần rễ ăn bám vào đất bùn.
Người dân miền Tây gọi rau hẹ nước là “lộc trời” bởi chúng có giá trị kinh tế, đặc biệt chỉ mọc tự nhiên chứ không thể trồng. Chúng có hương thơm rất đặc trưng nên được nhiều người ưa chuộng.
Hẹ nước là loài rau dân dã tự nhiên, chúng chỉ mọc nhiều vào mùa nước lũ từ tháng 6-8 âm lịch.
Ở những môi trường sống khác nhau, thứ “lộc trời” này lại xuất hiện những đặc điểm khác nhau.
Nơi nào nước sâu chảy mạnh thì hẹ nước mọc dài và có màu xanh đậm, cọng lá to bản hơn hẹ mọc ở đáy mương. Vị của chúng cũng xốp, giòn và thơm hơn rõ rệt.
Ở môi trường nước cạn và ngầu đục, thân cây sẽ ngắn lại, lá dày và có vị đắng đặc trưng.
Trước đây, cây hẹ nước chưa được chú ý trong giới ẩm thực vì chúng chỉ xuất hiện vào mùa nước nổi. Đặc biệt, chỉ cần phơi nắng vài giờ là rau sẽ bị hỏng.
Vài năm trở lại đây, hẹ nước trở thành “hàng quý” trong các quán ăn, nhà hàng. Do chỉ xuất hiện vào mùa nước nổi nên chúng càng được coi là “của hiếm”.
Ngoài dùng làm thực phẩm, cây hẹ nước cũng là một loại thảo dược. Trong Đông y, cây hẹ nước có vị ngọt, tính hàn, có công dụng thanh nhiệt, tiêu viêm, lợi niệu dùng chữa các bệnh phù thũng do thận, ho do viêm họng...
Hẹ nước sau khi nhổ sẽ được cắt bỏ gốc rễ, đem rửa sạch rồi chế biến.
Ngoài ra, loại rau này còn có thể ăn sống.
Nếu như trước đây, những ruộng lúa sau khi thu hoạch xong bị bỏ hoang thì giờ đây, chủ ruộng sẵn sàng để hẹ mọc trên ruộng của mình rồi thu hoạch bán cho thương lái.
Nghề nhổ hẹ nước cũng “ăn nên làm ra” tại miền Tây, mỗi nhân công hái hẹ nước sẽ được trả công 6.000 đồng mỗi kilogram.
Vào mùa, hẹ nước được bán với giá dao động từ 20.000 đồng - 30.000 đồng/kg.
