Ăn dặm bổ não: Bài học nuôi dưỡng tương lai trẻ từ nước Mỹ

Ăn dặm bổ não là những nguyên tắc ăn dặm khoa học được các nước phương Tây, đặc biệt là Mỹ áp dụng để nuôi dưỡng tương lai cho trẻ em.

“Nuôi dưỡng tương lai của nước Mỹ” là chiến dịch được Chính phủ Mỹ phát động với nội dung chính là khuyến khích các bà mẹ chú trọng đến dinh dưỡng trong 1000 ngày đầu đời của con. Trong đó chế độ ăn dặm bổ não là một phần quan trọng, đặt nền móng vững chắc cho sức khỏe và tương lai của trẻ về sau.

Vậy ăn dặm bổ não là gì?

Ăn dặm bổ não là phương pháp ăn dặm khoa học tập trung vào phát triển não bộ cho trẻ. Ăn dặm bổ não chú trọng tới 1000 ngày đầu đời được tính từ giai đoạn đầu thai kỳ đến sinh nhật lần thứ hai. Đây là thời điểm vàng, là cơ hội duy nhất để não bộ của trẻ phát triển hết khả năng của mình. Theo đó, 75% mỗi bữa ăn của trẻ là để xây dựng bộ não. 

Ăn dặm bổ não giúp trẻ phát triển toàn diện thể chất, đặc biệt là trí não. Nó bao gồm 2 phần: Một là các chất dinh dưỡng để phát triển cơ thể khỏe mạnh và hai là các chất dinh dưỡng để phát triển tối ưu não bộ.

Nguồn hình: sách Ăn Dặm Bổ Não, tác giả Phạm Dung

Về nguyên tắc, ăn dặm bổ não tập trung chú trọng đến 3 điểm: thời điểm, nhu cầu và đa dạng để xây dựng nên chế độ ăn dinh dưỡng tối ưu sự phát triển bộ não, thể chất, hệ miễn dịch, phù hợp với hệ tiêu hóa của con. Đồng thời, cung cấp bộ quy tắc chung để nấu những món ăn bổ não, khuyến khích cha mẹ cho ăn đút và cả cho bé tự cầm tay trải nghiệm để con được ăn no và đủ chất.

Nguồn hình: sách Ăn Dặm Bổ Não, tác giả Phạm Dung

Trong thời gian ăn dặm, não bộ của bé phát triển với một tốc độ phi thường, tiêu thụ tới 75% lượng thức ăn bé ăn vào. Phương pháp ăn dặm bổ não nhấn mạnh tầm quan trọng của 16 dưỡng chất cần thiết trong giai đoạn này của bé. Đây vốn là những nguyên tắc dinh dưỡng khoa học trong ăn dặm được các nước phương Tây áp dụng từ lâu. Ở Việt Nam thời gian gần đây, nhờ vào sự phổ biến của sách Ăn Dặm Bổ Não của NXB Dân Trí, tác giả Phạm Dung mà phương pháp này được nhiều cha mẹ biết đến và áp dụng.

Ăn dặm bổ não có phù hợp với trẻ em Việt Nam?

Phần lớn trẻ em Việt Nam mới sinh đều có chiều cao, cân nặng tương đương với trẻ em sinh ra tại các quốc gia phát triển trên thế giới. Nhưng từ 3 tuổi trở lên, khoảng cách chiều cao của trẻ em Việt Nam cách biệt dần và dần bị trẻ em thế giới bỏ xa. Khoảng tối đa 20% là vai trò của gen đối với phát triển của con người, 80% còn lại là do dinh dưỡng và môi trường sống quyết định. Yếu tố dinh dưỡng là then chốt để một đứa trẻ cao lớn, khỏe mạnh, thông minh.

Nguồn hình: sách Ăn Dặm Bổ Não, tác giả Phạm Dung

Tại Việt Nam, dinh dưỡng trong 1000 ngày đầu đời của trẻ chưa thực sự được quan tâm đúng mức. Trong khi Unicef nói rằng ăn dặm là giai đoạn em bé của bạn “cần nhiều dinh dưỡng hơn bất kỳ giai đoạn nào khác trong cuộc đời” thì ở nước ta, quan niệm về ăn dặm chỉ dừng lại ở “ăn dặm thêm ngoài sữa”. Quan niệm sai lệch này dẫn đến việc trẻ em Việt Nam phần lớn được cho ăn cháo trong suốt thời kỳ ăn dặm. Cháo thường có 90% là gạo và nước, mật độ năng lượng thấp, vì vậy cho trẻ ăn dặm với cháo sẽ gây nguy cơ thiếu hụt chất dinh dưỡng nghiêm trọng cho sự phát triển thể chất, trí não, hệ miễn dịch và hệ tiêu hóa. Đặc biệt, chế độ ăn dặm bằng cháo chưa đáp ứng được nhu cầu dinh dưỡng của não bộ dẫn tới nguy cơ chậm phát triển, ảnh hưởng rất lớn đến khả năng học tập và cuộc sống sau này.

Nguồn hình: sách Ăn Dặm Bổ Não, tác giả Phạm Dung

1000 ngày đầu tiên của cuộc đời là giai đoạn tăng trưởng và phát triển, cơ hội tạo nên sự khác biệt cho đứa trẻ đó. Nếu não không được nuôi dưỡng và kích thích trong những ngày đầu đó, chúng ta đang tước đi sự phát triển về mặt sức khỏe của đứa trẻ đó.

Bộ não mới sinh sử dụng 97% năng lượng mà đứa trẻ tiếp nhận. Não trẻ 1- 2 tuổi sử dụng 75% năng lượng, não trẻ bốn tuổi chỉ sử dụng 44% năng lượng mà đứa trẻ tiếp nhận. Vì vậy, hãy tưởng tượng điều gì sẽ xảy ra nếu một đứa trẻ bị suy dinh dưỡng.

“Ăn dặm bổ não” của Phạm Dung

Bằng việc cho ăn không đúng, chúng ta đã vô tình làm gia tăng bất bình đẳng trong xã hội ngay từ rất sớm. Bằng việc không hiểu đúng về ăn dặm, con cái của chúng ta đã thua thiệt ngay từ vạch xuất phát. 

Các nghiên cứu chỉ ra rằng, những trẻ có chế độ dinh dưỡng kém, tiếp xúc với bạo lực hoặc căng thẳng sẽ học kém hơn ở trường, sức khỏe kém hơn so với trẻ được nuôi dưỡng tốt. Điều này là không thể chấp nhận được. Chúng ta phải hành động ngay bây giờ nếu muốn có một khởi đầu bình đẳng hơn cho chính con mình. 

Nguồn: [Link nguồn]Nguồn: [Link nguồn]