Giá vàng
Tin mới
Lịch vạn niên
Nhìn lại 1 tháng thực hiện Thỏa thuận Istanbul
Hôm nay, ngày 22/8, là tròn một tháng thỏa thuận nối lại xuất khẩu các mặt hàng nông nghiệp của Nga và Ukraine ra thị trường thế giới được ký kết. Nhưng thực tế không được như kỳ vọng.
Đến nay, những chuyến tàu dài ngày đến chở ngũ cốc Ukraine vẫn còn khá thưa thớt; những sản phẩm lương thực và phân bón Nga vẫn đang gặp nhiều trở ngại để trở lại thị trường; khiến cơn sốt "giá" lương thực trên toàn cầu vẫn chưa thể hạ nhiệt một cách rõ ràng.
Tàu chở ngũ cốc của Ukraine đi qua Eo biển Bosphorus ở Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ, ngày 7/8/2022.
Thỏa thuận nói trên giúp khơi thông tuyến đường vận chuyển ngũ cốc từ Ukraine ra nước ngoài không chỉ giúp khôi phục hoạt động xuất khẩu ngũ cốc của nước này mà cũng giúp dỡ bỏ các rào cản với hoạt động đưa lúa mì Nga ra thị trường thế giới. Các sản phẩm lúa mì, lúa mạch, ngô và dầu hướng dương của Nga và Ukraine là những hàng hóa quan trọng với nhiều quốc gia tại châu Á, châu Phi và Trung Đông, với hàng triệu người dân ở những khu vực này sống dựa vào nguồn thức ăn chính là bánh mì.
Xung đột nổ ra khiến giá cả thực phẩm và năng lượng tăng cao, hàng triệu người rơi vào cảnh nghèo đói. Trong bối cảnh đó, hai thỏa thuận được Nga và Ukraine ký kết hồi tháng trước với sự trung gian của Liên hợp quốc và Thổ Nhĩ Kỳ, đã cho phép Ukraine nối lại hoạt động xuất khẩu ngũ cốc qua biển Đen và đảm bảo lương thực và phân bón của Nga không chịu các lệnh trừng phạt của phương Tây. Theo các nhà quan sát, thỏa thuận này giúp đảm bảo hoạt động xuất khẩu lúa mì vốn có vai trò quan trọng với nền kinh tế Nga nói riêng và với chuỗi cung ứng toàn cầu nói chung. Nga là nước xuất khẩu lúa mì lớn nhất thế giới và năm nay nước này cũng có vụ mùa bội thu nhất từ trước đến nay.
Tuy nhiên, một tháng sau khi thỏa thuận được ký kết, thế giới vẫn đang ngồi đếm từng chuyến tàu đến 3 cảng của Ukraine chở ngũ cốc để mang ra thị trường thế giới. 27 là con số mà Thổ Nhĩ Kỳ xác nhận được cho tới ngày hôm qua - là những tàu đã có thể rời các cảng của Ukraine. Thế nhưng sẽ phải mất nhiều ngày trên biển, những tàu này mới có thể cập cảng các nước khác và sẽ cần thêm nhiều thời gian để số lương thực trên tàu phân phối tới người dùng. Điều đáng mừng là số tàu đến Ukraine chở ngũ cốc đang có xu hướng tăng lên, so với thời gian đầu. Giới chức Ukraine vừa thông báo, sẽ có thêm 10 tàu chở ngũ cốc chuẩn bị rời các cảng của nước này và hơn 40 tàu khác đang xin cấp phép vận chuyển hàng đến các cảng của Ukraine. Dẫu vậy, đây mới chỉ là một phần của thỏa thuận ngũ cốc được Nga và Ukraine ký ở thành phố Istanbul của Thổ Nhĩ Kỳ 1 tháng trước. Phần còn lại là quyền lợi của Nga, rằng các mặt hàng lương thực và phân bón Nga cũng phải được trở lại thị trường mà không gặp trở ngại nào từ các lệnh trừng phạt, dù là trực tiếp hay gián tiếp. Tuy nhiên, điều đó đến nay vẫn chưa được thúc đẩy.
Tổng Thư ký Liên hợp quốc (LHQ) Antonio Guterres cảnh báo, nếu điều đó tiếp diễn, một cuộc khủng hoảng lương thực vào năm tới là điều không tránh khỏi. Ông nói: "Điều quan trọng là chính phủ các nước và khu vực tư nhân phải hợp tác đưa thực phẩm và phân bón của Nga trở lại thị trường. Nếu không có phân bón Nga sử dụng trong năm nay thì có thể sẽ không có đủ lương thực vào năm tới. Việc đưa các mặt hàng lương thực và phân bón ra khỏi Ukraine và Nga là rất quan trọng để tiếp tục bình ổn thị trường hàng hóa và hạ giá cho người tiêu dùng". Theo ông, LHQ đang phối hợp với Mỹ và Liên minh châu Âu (EU) nhằm tháo gỡ những rào cản để đưa các mặt hàng phân bón và lương thực của Nga ra các thị trường thế giới. Ông nhấn mạnh, các mặt hàng trên của Nga phải đến được với các thị trường thế giới mà "không bị cản trở", nếu không cuộc khủng hoảng lương thực toàn cầu có thể sớm xảy ra vào năm tới. Ông nêu rõ: "Quan trọng là tất cả các chính phủ và khu vực tư nhân phải hợp tác để đưa mặt hàng này ra thị trường".
Người đứng đầu LHQ cho biết thêm rằng, những quốc gia đang áp đặt trừng phạt Nga liên quan xung đột Ukraine đã khẳng định rằng những biện pháp này không có hiệu lực với các mặt hàng phân bón và lương thực. Tuy nhiên, các lệnh trừng phạt với ngân hàng Nga, các công ty vận chuyển đã ảnh hưởng "gián tiếp" đến việc xuất khẩu các mặt hàng này. Đây cũng là điều Tổng thống Nga Vladimir Putin quan tâm và đề cập trong cuộc điện đàm mới nhất với người đồng cấp Pháp Emmanuel Macron. Nếu thực tế không được giải quyết sớm, có thể nó sẽ ảnh hưởng tới thỏa thuận ngũ cốc giữa Moscow và Kiev khi quyền lợi phía Nga không được đảm bảo. Nó cũng sẽ kéo lùi tiến bộ đạt được thời gian qua và làm giảm bớt kỳ vọng của thế giới về cơn sốt giá cả các mặt hàng lương thực trên toàn cầu hiện nay sẽ sớm được "hạ nhiệt".
Những cảnh báo nạn đói có thể "ập đến" với hàng chục triệu người tại châu Phi vừa được LHQ đưa ra. Nhiều quốc gia, bao gồm cả Mỹ và châu Âu, người dân vẫn đang quay cuồng với "cơn lốc" của lạm phát, với hàng loạt mặt hàng tăng giá, bao gồm cả lương thực. Những mặt hàng nông nghiệp đặc trưng của Nga và Ukraine đang trống không trên các kệ hàng siêu thị trên khắp thế giới. Những hàng dài người xếp hàng đợi mua bánh mì tại các nước Arab vì độ khan hiếm…
Vì vậy, thế giới đang rất trông chờ vào những tiến bộ mà thỏa thuận Nga - Ukraine được ký tại Istanbul đem lại; song trước tiên nó phải được các bên "có trách nhiệm" thực hiện đầy đủ các cam kết.
Nguồn: [Link nguồn]
Tàu hàng đầu tiên rời cảng Ukraine kể từ khi thỏa thuận ngũ cốc Nga - Ukraine có hiệu lực đã phải chuyển hướng hành trình sau khi người mua ở Liban từ chối nhận hàng.
