Algeria: Giờ phút kinh hoàng của con tin

Một số con tin bị bắt phải đeo mìn vào người, một số người khác trốn dưới gầm giường hay trên nóc nhà, một người bị bắn vào lưng - những con tin trốn thoát khỏi vụ bắt cóc ở Algeria kể lại.

Những tay súng đầu đội khăn, tay lăm lăm vũ khí ồ ạt xông vào nhà máy lúc trời sắp bình minh, tuyên bố sự xuất hiện của mình bằng hàng loạt phát súng.

Hàng chục nhân viên đang ăn sáng trước khi bị dẫn xuống đường hầm dưới nhà máy khai thác khí Amenas, nơi hàng trăm người Algeria và người ngoại quốc đang làm việc để khai thác gas dưới vùng sa mạc cằn cỗi của Sahara.

“Chúa trời thật vĩ đại”, những tay súng gào lên khi vừa ập đến.

Đó là lúc bắt đầu bắt đầu những giờ phút kinh hoàng – một trong số con tin ngoại quốc bị bắn bởi cả quân nổi dậy và quân chính phủ. Đối với những con tin còn lại, thử thách vẫn chưa kết thúc.

Một số con tin bị bắt phải đeo mìn vào người. Một số người khác nằm trốn dưới gầm giường và nóc nhà, miệng lẩm nhẩm cầu nguyện sẽ sống sót, nhưng vẫn nghĩ chắc mình khó thoát. Một người bị bắn vào lưng ngay trước mắt các con tin khác. Được các tay súng cho phép, một số con tin gọi điện về nhà để thông báo tình hình.

Đó là câu chuyện kinh hoàng mà một vài trong số hàng trăm công nhân hôm 18/1 trốn thoát khỏi nhà máy nằm ở vùng rìa đông nam của Algeria nhớ lại khi bị các tay súng Hồi giáo ập vào cách đó 2 ngày.

Những nạn nhân thoát khỏi vụ bắt cóc ở Algeria. (Nguồn: NYT)

Các tay súng thuộc nhóm Al Mulathameen nói rằng chúng đang trả đũa sự can thiệp của Pháp vào quốc gia Mali láng giềng, các quan chức Algeria cho biết. Tuy nhiên, có nhiều dấu hiệu cho thấy vụ tấn công đã được lên kế hoạch từ lâu trước khi quân Pháp bắt đầu chiến dịch giành lại vùng lãnh thổ rộng lớn phía bắc mà chính phủ Mali để mất kiểm soát vào tay lực lượng nổi dậy.

 Những kẻ tấn công tỏ ra rất tỏ tường nhà máy gas này.

“Chúng tôi biết các bạn bị đàn áp; chúng tôi tới đây để các bạn đòi lại quyền của mình”, các tay súng nói với những người Algeria đang làm việc tại nhà máy, một con tin người Algeria kể lại. Một con tin khác nói rằng các tay súng đã hỏi về các kế hoạch đình công của nhân viên ở đây.

Những con tin trốn thoát nói rằng trong nhóm khủng bố có nhiều người nước ngoài, vì giọng nói của họ không phải ở Algeria. Một công nhân bản địa nói rằng họ có thể là người Libya và Syria, và một người rất giống người Pháp. Một tay súng nói giọng tiếng Anh rất chuẩn được phân nhiệm vụ nói chuyện với những người nước ngoài.

Khi quân đội Algeria thực hiện chiến dịch tấn công, tình huống trở nên hỗn loạn hơn nhiều. Theo một nhân chứng, các trực thăng của chính phủ bắn vào các xe jeep đang chở con tin. Số phận của nhiều con tin đến nay chưa biết ra sao. Cơ quan thông tấn Algeria thông báo 12 công nhân nước ngoài và bản địa đã thiệt mạng kể từ lúc bắt đầu chiến dịch, còn hàng chục người khác vẫn chưa thống kê được.

Ngay từ đầu, các tay súng chỉ muốn nhằm vào người nước ngoài. Các công nhân Algeria cùng với nhiều người Hồi giáo khác có thể tự cứu mình bằng cách đọc to kinh Koran, sau đó được lùa sang một khu vực riêng.

“Họ nói rằng: Chúng ta là anh em. Các bạn có điện thoại ở đây, hãy gọi cho gia đình để thông báo”, Moussa, một công nhân Algeria kể lại.

Những phụ nữ Algeria trong nhóm con tin được thả ngay vào sáng hôm 16/1, Moussa cho biết, nhưng các tay súng lúc đầu từ chối thả nhóm nam giới Algeria bị giữ vì nói rằng điều đó tốt cho họ. “Chúng tôi sợ rằng nếu chúng tôi thả các anh, thì các anh sẽ bị quân đội bắn”, Moussa nói.

Trong khi đó, những người nước ngoài bị dồn vào một chỗ, tay bị trói lại. Nhiều công nhân Philippine từ chối rời khỏi phòng đã bị đánh. Một người châu Âu bị bắn chết khi đang cố gắng chạy thoát thân. Các nhân chứng nói rằng họ nhìn thấy một người châu Âu trung tuổi, có lẽ là thuộc lực lượng an ninh, bị bắn vào lưng ở khu vực quán ăn tự phục vụ. Lúc đó đèn đã bị tắt, nhưng các nhân chứng nghĩ rằng người đàn ông đó đã chết.

Trước khi bị bắt làm con tin, anh Stephen McFaul, 36 tuổi, kỹ sư điện đến từ Belfast, Bắc Ireland, trốn trong phòng cùng một đồng nghiệp sau khi nghe thấy tiếng súng đầu tiên, rồi dùng điện thoại gọi điện về nhà để thông báo anh vẫn bình an.

“Tôi đùa với đồng nghiệp rằng tôi đến từ Bắc Ireland và đã trải qua nhiều cuộc bạo động ghê gớm hơn”, McFaul nhớ lại.

McFaul được cử đến làm việc ở Algeria cách đây 3 tuần. Vừa lúc gọi điện xong, anh bị các tay súng tóm được và đưa lên 1 trong 5 chiếc xe tải mà sau đó trúng bom của quân đội.

 4 chiếc xe đi đầu bị phá hủy, còn chiếc xe thứ 5 đâm vào vệ đường, McFaul và người đồng nghiệp chui ra từ cửa phía sau đã vỡ. Tay họ vẫn bị trói, miệng bị dán băng dính và trên người vẫn đeo thuốc nổ.

 Cả hai đã chạy thục mạng và gặp lực lượng an ninh, rồi họ được gỡ thuốc nổ ra. McFaul đang nôn nóng muốn trở về nhà.

Ít nhất một người Mỹ được đài truyền hình Corpus Christi nhận diện là Mark Cobb cũng trốn thoát. Cobb được cho là đã trốn trong một phòng trống rồi sau đó chạy khỏi nhà máy mà không bị phát hiện. Hôm 18/1, Cobb đã gửi tin nhắn cho một người bạn để nói rằng anh vẫn còn sống.

 Một số người nước ngoài khác, như Alexandre Berceaux, quốc tịch Pháp, đang làm cho công ty dịch vụ ăn uống tại khu vực này, cũng tìm cách trốn càng kỹ càng tốt.

“Tôi trốn trong phòng ngủ gần 40 giờ đồng hồ. Tôi nằm dưới gầm giường, tôi có nước và thức ăn trong phòng, và tôi không biết mình sẽ phải ở đó bao lâu”, Berceaux kể lại.

Berceaux nói rằng mình đã cầm chắc cái chết. “Khi những người lính Algeria đến cứu, tôi thậm chí còn không nghĩ rằng sự việc đã kết thúc. Họ đến cùng với các đồng nghiệp của tôi, nếu không thì tôi đã không mở cửa”.

Berceaux kể rằng binh lính Algeria tìm thấy một số con tin người Anh trốn trên nóc nhà, và họ vẫn đang tìm kiếm những người khác trong khi Berceaux được hộ tống tới một căn cứ quân sự gần đó để được đưa về Pháp. Theo Berceaux, một số người khác có thể vẫn đang ẩn náu đâu đó.

Trong số những người thiệt mạng có một công dân Pháp tên là Yann Desjeux. Ông Desjeux liên lạc với gia đình bằng điện thoại hôm 18/1 và thiệt mạng không lâu sau đó, báo Sud Ouest của Pháp cho biết.

Theo tờ báo này, một nhà báo tự do đã gọi điện cho một tay súng nổi dậy mà anh từng liên lạc trước đó nên biết rằng một trong những công nhân làm việc trong nhà máy chính là thành viên của nhóm nổi dậy. Nhà báo này đã hỏi có còn người Pháp nào bị giữ hay không thì tay súng đó đã chuyển điện thoại cho anh Desjeux, 52 tuổi. Desjeux nói rằng ông được đối xử tốt và những kẻ bắt cóc muốn chính phủ Pháp cảnh báo Algeria không nên tấn công nhà máy.

Chi tiết về vụ ông Desjeux thiệt mạng như thế nào vẫn chưa được làm rõ.