Người tiêu dùng vùng vẫy giữa "ma trận" hàng VNXK

Nhiều xuất xứ, nguồn gốc khác nhau, lời quảng cáo đường mật cùng với sự pha trộn chất liệu, hàng VNXK (Việt Nam xuất khẩu) đang khiến người tiêu dùng bối rối.

Phấn khởi diện chiếc váy Mango mới mua giá 400.000 đồng tại một shop hàng VNXK trên đường Tô Hiệu (quận Cầu Giấy, Hà Nội), chị Trần Thị Hương, nhà ở phố Trần Cung, không khỏi ngạc nhiên khi người bạn cùng lớp khoe vừa mua chiếc y hệt ở chợ Nhà Xanh giá chỉ 100.000 đồng.

So sánh kiểu dáng, chất liệu chị Hương giật mình khi 2 chiếc váy giống y hệt nhau, chỉ khác váy chị Hương đính chi chít nhãn mác. Chị tâm sự, đó cũng là lần cuối cùng mua hàng VNXK trong cửa hàng.

Anh Phan Anh Ngọc (Đống Đa, Hà Nội) một lần nhớ đời khi mua đôi giầy Made in Vietnam đính hiệu Kenneth giá 3 triệu đồng ở phố Tăng Bạt Hổ. Đi chưa được 1 tháng thì anh thấy da giầy phồng rộp và bị tróc, đế mòn nhanh và lõm xuống. Khi phản ánh với chủ cửa hàng, anh Ngọc được nhận câu trả lời: "Giầy nào đi nhiều cũng dễ  hỏng". Từ lần đó, anh Ngọc cho biết, đã mất hết niềm tin vào hàng VNXK.

Tại Hà Nội, các cửa hàng treo biển "Made in Vietnam" hay "Việt Nam xuất khẩu" ngày càng nhiều, khiến cho người tiêu dùng hoa mắt. Trần Ngân (sinh viên Đại học Sư phạm Hà Nội) cho biết, mua chiếc áo sơ mi Ferragamo gắn mác "Made in Vietnam" tại cửa hàng VNXK trên đường Nguyễn Phong Sắc giá 250.000 đồng. Ngày hôm sau, tình cờ Ngân thấy chiếc giống hệt bán trong shop Chùa Bộc với giá 350.000 đồng.

Ngân còn sốc hơn nữa khi bạn cùng lớp cũng vừa mua chiếc áo đúng kiểu dáng giá chỉ 55.000 đồng. "Hàng VNXK bây giờ thật, giả, hàng hiệu, hàng nhái lẫn lộn, khiến mình bị xoay như chong chóng", Ngân chia sẻ.  

Chi chít những cửa hàng "Made in Vietnam"  trên các tuyến phố.

Trong thị trường loạn giá, loạn sản phẩm như hiện nay, đâu là hàng xuất khẩu xịn, đâu là hàng nhái, có những loại hàng "Made in Vietnam" nào... là những câu hỏi không ít người tiêu dùng đang đặt ra. 

Từng có kinh nghiệm mở shop hàng hiệu hơn 5 năm trên phố cổ, anh Hưng (Khâm Thiêm, Hà Nội) cho biết, hàng VNXK xịn là hàng các hãng nước ngoài đặt nhân công Việt Nam gia công. Những thương hiệu quen thuộc với người Việt như Zara, Mango, H&M, Forever 21 (F21)... được  sản xuất tại Việt Nam và ghi rõ xuất xứ "Made in Vietnam" trong mác cổ, mác sườn. Anh Hưng cho biết, thường những món đồ này không bán nhiều ở Việt Nam. 

Với hàng VNXK bán nhiều trên thị trường, anh Hưng tiết lộ, có vài dạng là xuất dư, nối chuyền, hàng lỗi, hàng lên (dựng). Mỗi một lô hàng bao giờ cũng làm dư ra 1 số lượng quy định để dự phòng, hoặc hàng mẫu có chất lượng tốt nhưng số lượng vô cùng ít được gọi là hàng dư. Còn hàng nối chuyền được sản xuất từ vải thừa khi làm sản phẩm. Loại này được công nhân tận dụng chắp vá, sau đó tuồn ra ngoài và bán với lượng ít.

Hàng lỗi, đúng quy định sẽ bị tiêu hủy (như giày thì thường bị cắt đôi hoặc cắt đế,...), tuy nhiên vẫn xuất hiện trên thị trường, dù số lượng không nhiều. Cuối cùng là hàng fake (hàng dựng) thường dựa vào mẫu hàng chính hãng lấy về rồi làm y chang nhưng chất lượng sản phẩm kém và giá chỉ bằng 1/2, thậm chí 1/4 giá hàng chính hãng. Có loại hàng lên, mẫu của thương hiệu A, nhưng lại được gắn mác thương hiệu B, C, khiến người mua không biết làm thế nào để phân biệt.  

Tuy nhiên, theo lời chị Bùi Vân Anh (Phú Xuyên, Hà Nội) - nhân viên một xưởng giầy da ở Việt Nam, những loại hàng xuất dư rất hiếm, vì quy trình sản xuất trong công ty khắt khe và ít sai sót. Phổ biến ở thị trường Việt Nam hiện nay là hàng VNXK may gia công trong nước bằng nguyên liệu giá rẻ ở Trung Quốc, được gắn mác Made in Vietnam.

Thoát "ma trận" như thế nào?

Theo kinh nghiệm được chia sẻ trên một diễn đàn, nếu đam mê với đồ chính hãng của các thương hiệu quen thuộc với người Việt, người tiêu dùng nên săn đồ giảm giá ở website trực tiếp của những thương hiệu này.

Chị Linh Anh, ở Mỹ Đình, Hà Nội - một tín đồ chuyên săn hàng mùa sale cho biết, quần áo H&M, Zara, Mango, F21... mua trực tiếp từ nước ngoài vào mùa sale không đắt. "Cuối vụ sale, có những món đồ giá chỉ vài chục nghìn đến khoảng 400.000 - 500.000 đồng, không đắt mà lại là hàng xịn, có thể kiểm tra code sản phẩm để biết được hàng xịn hay không", chị tiết lộ. Theo chị Linh Anh, phần lớn các shop bán hàng xách tay xịn ở Việt Nam đều nhập hàng theo kiểu này. 

"Giá đồ xách tay thường cao, nhưng nếu nhập bằng đường order (đặt) từ nước ngoài vào mùa sale cuối vụ, người bán thu lãi tương đối. Thời điểm các nhãn hàng nước ngoài sale-off thường lúc giao mùa. Hiện tại đang là mùa giảm giá của các hãng H&M, Zara, Mango, F21, Uniqlo..., tại tất cả các quốc gia. Nhưng khách Việt Nam hay đặt từ những nước quen thuộc như Mỹ, Đức, Anh, Nhật Bản, Tây Ban Nha...", chị Linh Anh nói thêm.

Nhiều sản phẩm gắn mác Made in Vietnam với thương hiệu quốc tế.

Trong số những món hàng đặt từ nước ngoài, bên cạnh những món đồ được sản xuất ở châu Âu, cũng có không ít món xuất xứ "Made in China", "Made in Vietnam". "Chuyện này không lạ, vì bản thân các hãng như Zara, Mango, F21 hay H&M cũng đều đặt gia công ở nước thứ ba, trong đó có Việt Nam, Trung Quốc... Vì vậy, mua hàng ở Mỹ, Anh, Đức... mà mác lại ghi xuất xứ Trung Quốc, Việt Nam, khách hàng không cần quá băn khoăn. Quan trọng nhất là kiểm tra được đó chính là hàng xịn", chị Thùy Chi - chuyên săn hàng nước ngoài vào mùa sale cho biết.

Cách kiểm tra tốt nhất, theo chị Chi là yêu cầu những người nhận đặt hàng cung cấp hóa đơn hoặc bằng chứng liên quan đến mặt hàng đã mua. Cách đơn giản hơn, là gõ code món hàng in trên tag giấy. "Thường nếu là hàng nhái, khi gõ code, sẽ không ra ảnh sản phẩm", chị nói.

Với hàng VNXK đang bán nhan nhản trên thị trường, cách phân biệt tốt nhất là nhìn vào chất lượng của sản phẩm và chọn những điểm bán uy tín. Chủ một cửa hàng bán quần áo VNXK tại phố Thành Công (Đống Đa, Hà Nội) cho biết, muốn mua hàng "thuần Việt Nam", nên chọn các thương hiệu có tên tuổi, là hàng Việt Nam. Riêng với đồ VNXK, người tiêu dùng cần chọn những hệ thống lớn, uy tín để đặt niềm tin. "Các cửa hàng nhỏ cũng có hàng xuất khẩu, nhưng thường sẽ tạp nham và rất khó để phân biệt đâu là hàng xịn", chị này cho biết.

Ngoài ra, theo lời chủ cửa hàng này, khách hàng cần có một vài địa chỉ bỏ túi. "Danh sách này phụ thuộc vào độ trải nghiệm về chất lượng món hàng mà chính khách hàng đó đã từng mua, dùng, và cảm nhận", chủ cửa hàng nói trên tiết lộ.

Kỳ cuối: Dân sành hàng VNXK rỉ tai bí kíp chọn đồ