Phiên giao dịch 9/4/2018, chỉ số VN-Index lập đỉnh lịch sử tại mức 1.204,3 điểm, tăng hơn 22,3% so với cuối năm 2017. Dòng tiền của nhà đầu tư ồ ạt đổ vào thị trường, nhiều cổ phiếu đạt mức giá cao nhất kể từ khi niêm yết. Thị trường chứng khoán Việt Nam lọt top những thị trường tăng trưởng mạnh nhất thế giới đầu năm 2018.

Tuy nhiên, tâm lý chốt lời và ảnh hưởng từ hàng loạt cú sốc tài chính từ bên ngoài như 3 lần tăng lãi suất của FED, leo thang thương mại Mỹ - Trung, thị trường đã lao dốc không phanh một cách thê thảm. VN-Index ghi nhận mức thấp nhất trong năm tại 880,85 điểm vào ngày 30/10, tức giảm gần 27% so với mức đỉnh sau 6 tháng.

Từ vị trí thị trường chứng khoán tăng trưởng mạnh nhất thế giới, Việt Nam có thời điểm trở thành thị trường giảm tồi tệ nhất thế giới. Kết phiên 27/12, VN-Index dừng tại mốc 900,81 điểm, đánh mất toàn bộ thành quả năm 2018 và giảm sút 8,47% so với 2017.

Sự cố hệ thống trên sàn HSX đã xảy ra vào phiên xác định giá đóng cửa vào ngày giao dịch 22/01/2018. Sở GDCK TP. Hồ Chí Minh (HoSE) đã buộc phải tạm ngừng giao dịch trong hai phiên 23 và 24/1. Sau đó hệ thống được khôi phục và thị trường trở lại giao dịch vào ngày 25/1.Nguyên nhân của sự cố ngày 22/1 đối với hệ thống giao dịch của HOSE được xác định là từ phần mềm khớp lệnh.

Ngày 17/5, CTCP Vinhomes (công ty con của Vingroup) đã chính thức niêm yết gần 2,7 tỷ cổ phiếu lên sàn với mã chứng khoán VHM, giá chào sàn 92.100 đồng/cp. Gã khổng lồ ngành bất động sản được định giá hơn 246,7 ngàn tỷ đồng, chiếm 7,8% vốn hóa thị trường.

Ngay sau đó vào ngày 18/5, Vinhomes đã giúp VN-Index ghi nhận phiên giao dịch tỷ USD đầu tiên trong lịch sử. Cụ thể, 268 triệu cổ phiếu VHM đã được trao tay thỏa thuận, đạt giá trị hơn 28.560 tỷ đồng (tương đương khoảng 1,35 tỷ USD). Tính cả phiên 18/5, thanh khoản tại HSX đạt tới hơn 35.000 tỷ đồng.

VHM hiện là cổ phiếu vốn hóa lớn thứ hai toàn thị trường và chỉ sau công ty mẹ Vingroup. Cùng với VRE, bộ ba cổ phiếu thuộc Vingroup có thời điểm chiếm đến 23% tổng vốn hóa sàn HoSE và có tác động rất lớn đến biến động của VN-Index.

Sàn HSX đã đón nhận thêm 3 ngân hàng niêm yết mới là Techcombank, HDBank và TPBank. Trong đó, Techcombank chào sàn với mức giá cao ngất ngưởng lên tới 128.000 đồng/cp trở thành cổ phiếu ngân hàng có giá cao nhất thị trường. Sau khi điều chỉnh giá khi chia thưởng cổ phiếu, cùng với biến động thị trường, TCB đã về vùng giá 26.000 đồng/cp, vốn hóa thị trường ghi nhận 91 ngàn tỷ đồng, đứng thứ 3 ngành ngân hàng sau Vietcombank và BIDV. Vốn hóa của HDBank và TPBank cũng lần lượt đạt trên 28.000 tỷ và gần 17.000 tỷ đồng.

Ngoài ra những doanh nghiệp có quy mô khổng lồ cũng đã góp mặt trên sàn Upcom năm nay. Nổi bật là Viettel Global và Viettel Post – công ty con Tập đoàn Công nghiệp Viễn thông Quân đội (Viettel). Một vài tân binh đáng chú ý khác có thể kể đến như PV Power (POW), Lọc hóa dầu Bình Sơn (BSR), PV Oil (OIL), VEAM (VEA).

Với hàng loạt cổ phiếu lớn niêm yết và giao dịch, cục diện của Top10 vốn hóa các doanh nghiệp lớn nhất thị trường đã thay đổi. Các cổ phiếu này có thể kể đến VHM của CTCP Vinhomes (HoSE), VGI của Tổng Công ty cổ phần Đầu tư Quốc tế Viettel (UPCoM), TCB của Ngân hàng TMCP Kỹ Thương Việt Nam (HoSE), HDB của Ngân hàng TMCP Phát triển TP HCM (HoSE) và TPB của Ngân hàng Thương mại cổ phần Tiên Phong (HOSE).

Theo thông tin từ Bộ Tài chính, trong 11 tháng đầu năm 2018, nhà nước đã thoái được vốn tại 17 đơn vị, trong đó chỉ có 02 đơn vị thuộc kế hoạch thoái vốn năm 2018, còn lại 16 đơn vị thuộc kế hoạch thoái vốn năm 2017. Theo kế hoạch năm 2018, có 181 doanh nghiệp phải thực hiện thoái vốn. Như vậy, công tác thoái vốn năm 2018 mới chỉ thực hiện được 1,1%.

Tuy nhiên, điểm sáng vẫn xuất hiện trong bức tranh thoái vốn nhà nước trong năm 2018. Đó chính là thương vụ đấu giá cổ phần Tổng CTCP Xuất nhập khẩu và Xây dựng Việt Nam (Vinaconex) của Tập đoàn Công nghiệp - Viễn thông Quân đội (Viettel) và Tổng công ty Đầu tư Kinh doanh vốn Nhà nước (SCIC).

Cụ thể, SCIC đã bán thành công 255 triệu CP VCG của SCIC, tương đương 57,71% vốn, với mức giá 28.900 đồng/CP, cao hơn so với giá khởi điểm đấu giá 35,6% và cao hơn giá thị trường hôm đó hơn 10.000 đồng/CP (tương đương 56,2%). Giá trị cổ phần trúng giá đạt 7.366 tỷ đồng, vượt kỳ vọng ban đầu 1.936 tỷ đồng. Bên cạnh đó, Viettel cũng bán thành công trọn lô 94 triệu CP VCG, tương đương 21,28% vốn với giá trúng xấp xỉ giá khởi điểm 21.300 đồng/CP.

Năm 2018 cũng ghi nhận nhiều phiên giao dịch đen tối của thị trường chứng khoán Việt Nam. VN-Index có tới 5 phiên giảm trên 3%, trong đó có một phiên mất hơn 5%.

Cụ thể, phiên 11/10, VN-Index lao dốc mất 48,07 điểm (4,84%), vốn hóa của TTCK Việt Nam đã bốc hơi khoảng 7,2 tỷ USD. Ngày “thứ năm đen tối” được ghi nhận khi nhà đầu tư tháo chạy trên thị trường do sự “kích hoạt” của TTCK khoán Mỹ đêm hôm trước mất hơn 800 điểm.

Còn phiên giảm mạnh nhất trong năm được ghi nhận vào ngày 5/2, VN-Index mất tới 56,33 điểm (5,1%). Hàng trăm cổ phiếu giảm sàn, vốn hóa của thị trường bốc hơi 8,3 tỷ USD chỉ trong một ngày. Chỉ số VN-Index của Việt Nam lọt vào danh sách giảm mạnh nhất Châu Á- Thái Bình Dương trong ngày. Nguyên nhân được cho một phần bởi sự lao dốc của chứng khoán Mỹ phiên trước đó, tuy nhiên ngay cả các chuyên gia chứng khoán khi đó cũng không hiểu chuyện gì đã khiến giới đầu tư hoảng loạn đến mức như vậy.

Sau đợt giảm mạnh của TTCK đầu tháng 2/2018, ông Trần Văn Dũng – Chủ tịch Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước cho rằng: “Đã đến lúc thị trường cũng phải có sự điều chỉnh. Nhà đầu tư cũng có tâm lý chốt lời, đặc biệt là chốt lời trước Tết Nguyên đán, phù hợp với thị trường chứng khoán thế giới đang có sự khủng hoảng ... Sự cộng hưởng này đã khiến cho thị trường chứng khoán 2 phiên vừa rồi giảm tương đối sâu”.

Vào tháng 9/2018, sau nhiều năm chờ đợi, Việt Nam và Argentina đã được FTSE Russell đưa vào danh sách theo dõi nâng hạng từ thị trường cận biên lên thị trường mới nổi loại 2. Khi đó, có ba ứng viên được FTSE theo dõi xem xét nâng hạng lên Secondary Emerging là Việt Nam, Argentina và Romania (vào danh sách theo dõi từ tháng 9/2016).

Theo cách xem xét của FTSE, các quốc gia sẽ phải nằm trong danh sách theo dõi ít nhất 1 năm trước khi được nâng hạng thực sự. Đối với trường hợp của Việt Nam, để được nâng hạng chính thức vào nhóm thị trường mới nổi loại 2, thị trường cần thỏa mãn 9/9 điều kiện tiên quyết. Đây được coi là một thông tin rất tích cực đối với thị trường chứng khoán Việt Nam trong tương lai.

Theo quyết định của Sở GDCK Hà Nội (HNX) về quy chế giao dịch chứng khoán niêm yết của HNX, từ ngày 5/11, ngoài phiên khớp lệnh liên tục và phiên khớp lệnh định kỳ đóng cửa như hiện nay, HNX bổ sung phiên giao dịch sau giờ, thời gian từ 14h45-15h00 nhằm giúp gia tăng tính thanh khoản cho thị trường, đồng thời gia tăng cơ hội giao dịch cho nhà đầu tư tại thời điểm cuối ngày giao dịch.

Ngoài ra, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) cũng đã công bố dự thảo Luật chứng khoán (sửa đổi) dự kiến trình Chính phủ và Quốc hội vào năm 2019. Trong đó có nhiều điểm mới đáng chú ý và có ảnh hưởng lớn tới thị trường như như nâng tiêu chuẩn công ty đại chúng (30 tỷ vốn điều lệ), mở rộng khái niệm nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp, nới room nhà đầu tư nước ngoài lên 100% và điều chỉnh thế nào là công ty trong nước công ty nước ngoài…