Heineken mời chuyên gia quốc tế đến Việt Nam trong nỗ lực thay đổi hành vi lái xe sau khi đã uống rượu bia

Những nghiên cứu khoa học về hành vi lái xe sau khi đã uống rượu bia toàn cầu cho thấy việc lựa chọn ra những thời điểm can thiệp và tại những điểm tiếp cận hợp lý trong môi trường quán có phục vụ rượu bia sẽ góp phần thay đổi hành vi này.

Hiếu, chàng trai 26 tuổi độc nhất trong một gia đình đang sống sung túc hạnh phúc, vừa hẹn ước với một cô bạn gái xinh đẹp và cũng vừa có một công việc trong mơ - tiếp viên trưởng của một hãng hàng không nổi tiếng. Cứ ngỡ tương lai của Hiếu sẽ rất tươi sáng kể từ đây, nhưng ai ngờ trên đường về sau một trận nhậu với bạn bè, Hiếu đã không làm chủ tay lái và tông vào gốc cây bên đường dẫn tới tử nạn.

Những câu chuyện như của Hiếu không phải là hiếm khi mà tỉ lệ người lái xe sau khi sử dụng rượu, bia tại Việt Nam đã tăng lên con số đáng báo động.

Theo một khảo sát do Heineken thực hiện, 86% người Việt Nam lái xe sau khi uống rượu bia và có tới 37% người dân cho rằng đây là hành vi có thể chấp nhận được. Con số này khá cao so với kết quả 28% trên toàn cầu.

Với mong muốn thay đổi thói quen lái xe sau khi uống rượu bia của người dân, Heineken phối hợp với Ủy ban An toàn giao thông (ATGT) Quốc gia tổ chức tập huấn truyền thông thay đổi hành vi “Đã uống rượu bia - Không lái xe” tại TP.HCM và Hà Nội với sự tham gia của lãnh đạo Ban ATGTQG, các cán bộ quản lý truyền thông đến từ khắp các tỉnh thành trên cả nước.

Giải pháp nhằm thúc đẩy việc thay đổi hành vi của người uống rượu bia

Buổi tập huấn có sự tham gia của bà Sille Krukow, chuyên gia thay đổi hành vi người Đan Mạch với 15 năm kinh nghiệm về tâm lý học và thay đổi hành vi tại nhiều quốc gia trên thế giới. Trong hai năm qua, bà Sille Krukow đã phối hợp cùng nhãn hàng Heineken phát triển các giải pháp thực tiễn và sáng tạo, giúp tác động nhằm thay đổi hành vi lái xe sau khi uống rượu bia tại nhiều thị trường trên thế giới như Ý và Anh.

Tại buổi tập huấn, chuyên gia Sille Krukow đã chia sẻ kết quả nghiên cứu về thói quen lái xe sau khi uống rượu bia, và tư vấn về các phương pháp giúp thay đổi hành vi của người tiêu dùng tại Việt Nam.

Bà Sille Krukow – chuyên gia thay đổi hành vi hàng đầu thế giới

Bà Sille chia sẻ thông tin từ nghiên cứu toàn cầu về hành vi người tiêu dùng cho thấy, người tiêu dùng thường không có dự định sẽ lái xe sau khi đã uống rượu bia, tuy nhiên khi đã bắt đầu uống cùng bạn bè và gia đình, các thói quen đã hình thành do bối cảnh văn hoá và xã hội sẽ lấn át và khiến họ tự cho phép bản thân lái xe dù đã uống rượu bia.

Chính vì vậy, môi trường tại nhà hàng, quán bar nơi họ uống rượu bia, sự sẵn có của các phương tiện đi lại thay thế cho tự lái xe, sẽ đóng vai trò vô cùng quan trọng tác động đến quyết định lái xe sau khi uống rượu bia.

Thiết kế tại nhà hàng, quán bar có vai trò quan trọng ảnh hưởng đến quyết định lái xe sau khi uống rượu bia của người uống

Từ đó, bà Sille đề xuất chọn ra những thời điểm can thiệp và vị trí tiếp cận trong môi trường quán có phục vụ rượu bia, gồm: Khi đến quán, khi mua thức uống đầu tiên, trong quá trình uống và khi ra về. Đây là những thời điểm quan trọng để có thể tác động thay đổi hành vi của người uống rượu bia.

Thời điểm khi bước vào quán đóng vai trò định hướng hành vi người tiêu dùng

Giải pháp để thay đổi hành vi lái xe sau khi uống rượu bia chính là tăng cường hiển thị các câu nhắc nhở, các hình ảnh minh họa trong suốt hành trình khách đến và đi khỏi quán, đúng thời điểm và đúng chỗ. Bên cạnh đó là tăng cường các phương tiện đi lại thay thế việc tự lái xe và có bãi trông giữ xe cho khách hàng.

Những hỗ trợ khác giúp thay đổi hành vi lái xe khi đã uống rượu bia như giữ xe qua đêm miễn phí

Khi được Heineken triển khai tại Anh, sáng kiến này đã giúp giảm đáng kể số lượng người lái xe sau khi uống rượu bia, lên đến 50% ở một số điểm bán đạt kết quả tốt nhất. Tại Việt Nam, chuyên gia Sille Krukow cũng phối hợp cùng nhãn hàng Heineken thiết kế lại các điểm bán thí điểm ở Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh – hay còn được gọi là điểm bán kiểu mẫu – áp dụng các giải pháp can thiệp thay đổi hành vi nói trên.

Đại diện nhãn hàng Heineken cũng chia sẻ với các cán bộ quản lý truyền thông của UBATGT quốc gia về cách thức lên kế hoạch và thiết kế một chiến dịch truyền thông hiệu quả, hỗ trợ cho công tác tuyên truyền, đào tạo tại địa phương.

Giải pháp này được đón nhận thế nào?

Sau khi tham dự buổi tập huấn thay đổi hành vi “Đã uống rượu bia - không lái xe”, ông Phạm Văn Thanh - Chánh Văn phòng Ban ATGT tỉnh Quảng Ngãi đánh giá: “Việc uống rượu bia rồi lái xe là rất nguy hiểm. Qua chương trình này, tôi đã tiếp thu thêm nhiều kiến thức từ các thầy cô để mang về truyền đạt lại cho các lực lượng đoàn viên thanh niên. Sắp tới, ngày 3/12, tỉnh sẽ làm chương trình cho sinh viên và giáo viên tại các trường đại học, tôi sẽ đưa nội dung này vào”.

Các cán bộ truyền thông trao đổi sôi nổi khi thực tập thiết kế các giải pháp thay đổi hành vi ngay tại buổi tập huấn

Tuy nhiên, ông Thanh cho rằng, thực tế lượng người sử dụng rượu bia trước khi lái xe tại Việt Nam còn quá cao, và để khiến cho họ có được tư tưởng như thông điệp “Đã uống rượu bia - không lái xe” không phải dễ. Ngoài các giải pháp có nghiên cứu về khoa học hành vi như Heineken đưa ra, Chánh Văn phòng Ban ATGT tỉnh Quảng Ngãi ủng hộ chủ trương tiếp tục có chế tài phạt thật nặng các trường hợp vi phạm.

Các cán bộ truyền thông tham gia thảo luận về những tình huống thay đổi hành vi

Thượng úy Nguyễn Trường Sơn (Phòng CSGT - Công an tỉnh Kiên Giang) đánh giá các giải pháp do chuyên gia Sille Krukow đưa ra là rất hữu ích để Ban ATGT tỉnh áp dụng, từ đó thiết kế ra các chương trình cụ thể nhằm thay đổi hành vi người sử dụng rượu bia.

Phó Chánh Văn phòng Ban ATGT tỉnh Kiên Giang, ông Lê Tuấn Cường thì đánh giá, đây là một phương pháp mới để tiếp cận người sử dụng rượu bia, thay đổi nếp cũ của họ. “Thật ra trước giờ mình làm nhiều rồi nhưng chưa tác động được nhiều và không kiểm soát được; còn cách này sẽ giúp mình kiểm soát được, thống kê được và thấy được sự thay đổi của hành vi”, ông Cường nói.

“Nhưng để thực hiện phải tốn rất nhiều kinh phí, đòi hỏi phải có những nguồn lực xã hội. Chẳng hạn uống rượu bia xong không cho lái xe thì phải có chỗ để người ta giữ xe, có hỗ trợ kinh phí cho người ta gửi xe,…”, ông Cường nói thêm.

Ông Khuất Việt Hùng Phó Chủ tịch Thường trực Ủy ban ATGT Quốc gia phát biểu tại buổi tập huấn

Sau những ý kiến từ đại diện các địa phương, ông Khuất Việt Hùng - Phó Chủ tịch Thường trực Ủy ban ATGT Quốc gia đánh giá cao phương pháp mới do Heineken mang lại. Ông Hùng cũng cho biết, phương pháp này sẽ được áp dụng để nâng cao việc tuyên truyền “Đã uống rượu bia - không lái xe” tới từng địa phương.

“Chúng tôi rất kỳ vọng vào chương trình tập huấn thiết kế những chương trình truyền thông và giải pháp thay đổi hành vi lần này,” Phó Chủ tịch Thường trực Ủy ban ATGT Quốc gia phát biểu, “Thực ra những chương trình vận động và thực hiện đã uống rượu bia thì không lái xe Ủy ban ATGT đã làm từ nhiều năm trước. Tuy nhiên, năm nay chúng ta có điều kiện thực hiện quy mô và bài bản hơn dựa trên nghiên cứu từ những chuyên gia cao cấp, có trình độ, kinh nghiệm và đặc biệt là những bài học về thành công cũng như thất bại ở các quốc gia.”

.