Lạ lùng bánh cúng

Bánh cúng làm đơn giản nhưng ăn rất ngon, lại thơm vô cùng.

Tôi không biết sao loại bánh này có cái tên lạ lùng như vậy. Mẹ tôi bảo chắc do bánh hay dùng để cúng ông bà, tuy nhiên, tôi chẳng thấy mẹ đem cúng bao giờ, mà chỉ làm để anh em chúng tôi ăn. Và mỗi lần ăn là y như rằng, chúng tôi phải “trừ cơm”.

Chưa thấy loại bánh nào dễ làm như bánh cúng. Phần nguyên liệu chỉ là bột gạo (gạo nguyên hạt đem xay nước), pha với nước cốt dừa, đường, nước cốt lá dứa. Nhưng công phu của bánh lại thuộc về phần gói. Nói là công phu cũng không đúng, nhưng phải khéo léo một chút. Tàu lá chuối tươi (chuối sứ hay chuối hột) đem rọc lấy lá, phơi hơi heo héo chứ không được quá tươi hay quá khô. Xé lá chuối thành từng miếng bề ngang cỡ hơn lòng bàn tay, đem lau sạch hai mặt trong ngoài. Tôi thấy mẹ dùng một thanh tre dài cỡ hơn gang tay, đường kính cỡ một phân rưỡi để cuộn lá nhằm định hình những chiếc ống dài dài. Khi cuộn, phải bắt đầu từ mép lá, cuộn sao cho các lớp lá xếp chồng, hiện vân đẹp mắt. Kế đến, mẹ gấp mép ở cuối đầu rồi dùng dây chuối khô xé nhỏ buộc lại. Phần gấp mép này rất quan trọng, nếu không khéo, có thể làm mép gãy, khi đổ bột sẽ bị chảy. Hơn nữa, mép gấp cũng nên vừa phải, vì cao quá, cuốn bánh sẽ bị ngắn. Kế đến, dùng dây chuối buộc tiếp ở thân ống khoảng một, hai sợi nữa rồi rút lá ra để có những chiếc ống lá phẳng phiu.

Làm bánh cúng dùng lá chuối tươi (chuối sứ hay chuối hột) đem rọc lấy lá, phơi hơi heo héo chứ không được quá tươi hay quá khô

Xong đâu vào đấy, cho bột đã pha vào một cái ca có miệng nhọn để khi rót bột không chảy ra ngoài. Canh bột đổ vừa phải, ít quá bánh sẽ không tròn, nhiều quá bột sẽ trào. Cuối cùng, gấp mép lá lại và cột chặt. Cứ thế, hết chiếc bánh này đến bánh khác.

Khi gói bánh xong, mẹ tôi chuẩn bị một chiếc nồi to, bên trong đặt một chiếc rế sạch, đổ nước xâm xấp, rồi xếp bánh vào hấp. Bánh rất mau chín, hấp độ 15 phút là có thể ăn. Nếu muốn thử, phải gắp một chiếc ra, gỡ lá rồi xem bột bên trong, nếu bột trong là bánh chín. Khi nóng, bánh sẽ nhão, để nguội một chút, bánh săn lại sẽ ngon và thơm hơn.

Mùi của lá dứa, lá chuối tạo nên hương bình dị, thanh tao của bánh khiến người ta dai dẳng nhớ.

Ngày nhỏ, khi ăn, tôi cứ hay lột hết vỏ bánh rồi cầm cắn. Cái bánh dài quá nên rũ xuống, cong cong, nhìn rất buồn cười. Bánh cúng làm đơn giản nhưng ăn rất ngon, lại thơm vô cùng. Mùi của lá dứa, lá chuối tạo nên hương bình dị, thanh tao, khiến người ta dai dẳng nhớ.

Ngày xưa, nhà nghèo, chúng tôi chẳng được ăn nhiều loại bánh như ngày nay, nên lâu lâu mẹ lại làm bánh cúng. Gạo, dừa, lá dứa sẵn có, chỉ tốn thêm đường là đã có một sề bánh ngon, ăn lai rai cả ngày đến quên cả cơm…