Lịch vạn niên
Cuộc gặp bất ngờ của "Tôn Ngộ Không và Phật Di Lặc"
Nghệ sĩ Lục Tiểu Linh Đồng đã có dịp tái ngộ nghệ sĩ Thiết Ngưu từng thủ vai Phật Di Lặc trong Tây Du Ký 1986 năm xưa.
Tôn Ngộ Không và cuộc hội ngộ sau hơn 20 năm
Trên blog cá nhân, "anh khỉ đá" Lục Tiểu Linh Đồng đã thuật lại buổi gặp gỡ với nghệ sĩ Thiết Ngưu, nghệ sĩ đàn anh cũng là đồng nghiệp từng hợp tác bộ phim truyền hình kinh điển Tây Du Ký năm 1986.
Tạo hình nhân vật Phật Di Lặc của nghệ sĩ Thiết Ngưu trong Tây Du Ký.
Thời gian đó, Lục Tiểu Linh Đồng nghe tin đồn nghệ sĩ Thiết Ngưu từng thủ vai Phật Di Lặc của đoàn phim Tây Du Ký năm xưa đã từ trần. Ông rất lo lắng nên đã hỏi thăm nhiều người để xác minh thông tin.
Khi biết rằng nghệ sỹ Thiết Ngưu đang điều trị ở bệnh viện, Lục Tiểu Linh Đồng vội đáp chuyến bay tới Thượng Hải. Qua nhiều cuộc điện đàm với các đồng nghiệp cũ, ông đã liên lạc được với nữ diễn viên nổi tiếng Trần Hồng Mai tại Xưởng chế tác điện ảnh Thượng Hải. Cô nhiệt tình đưa "hầu ca" đến bệnh viện ở quận Từ Hối để gặp người bạn, người thầy và người đồng nghiệp vong niên Thiết Ngưu đang nghỉ dưỡng tại đây.
Một buổi chiều tháng 7, Lục Tiểu Linh Đồng xách chai mật ong, ít bánh gạo cùng chút quà nhỏ đến bệnh viện. Nghệ sĩ Thiết Ngưu ngồi trên xe lăn cạnh giường bệnh. Vài năm trước, vị nghệ sĩ 94 tuổi bị khi trúng gió và gặp khó khăn trong giao tiếp cũng như nói chuyện.
Sau hơn 20 năm Lục Tiểu Linh Đồng đã được hội ngộ vị nghệ sĩ lão thành Thiết Ngưu (phải).
Tuy nhiên sau một hồi ngồi ngẩn nhìn Lục Tiểu Linh Đồng, nghệ sĩ lão thành cũng giơ ngón tay cái lên, hướng về mọi người ngồi cạnh và giới thiệu Lục Tiểu Linh Đồng chính là người từng đóng vai nhân vật Tôn Ngộ Không trong phim Tây Du Ký năm nào.
Nghệ sĩ Trần Hồng Mai thường xuyên tới thăm Thiết Ngưu cho biết thêm, có lần từng xuất hiện một vài nghệ sĩ đến viện thăm hỏi nhưng Thiết Ngưu không nhận ra ai. Mặc dù đã ở vào tuổi 94, cơ thể đã yếu nhưng nhiều khi ông vẫn còn khá minh mẫn. Những lúc muốn nói chuyện, Thiết Ngưu thường ra hiệu cho mọi người ghé sát tai ông để nói cho rõ.
Lục Tiểu Linh Đồng có khoe với Thiết Ngưu về bộ phim Tây Du Ký đang được các kênh thiếu nhi của đài Trung ương, đài Giang Tây, Hồ Bắc, Hà Bắc... Mọi người đều ngợi khen tạo hình nhân vật Phật Di Lặc của vị nghệ sĩ già. Thiết Ngưu cảm thấy vui vẻ và liên tục gật gù cười rạng rỡ.
Lục Tiểu Linh Đồng và nữ diễn viên Trần Hồng Mai (trái) bên giường bệnh của nghệ sỹ Thiết Ngưu.
Ngoài món quà mang theo lần này, Lục Tiểu Linh Đồng còn tặng nghệ sĩ Thiết Ngưu bộ bưu thiếp về phim Tây Du Ký khiến nghệ sĩ lão thành rất tâm đắc. Đáng tiếc trong bộ hình đó không có hình nhân vật Phật Di Lặc của ông.
Lục Tiểu Linh Đồng đã hứa khi trở lại Bắc Kinh ông sẽ gửi những bức hình về nhân vật Di Lặc do Thiết Ngưu đóng tới Thượng Hải.
Sự nghiệp điện ảnh và "người có một không hai" cho vai Di Lặc
Nghệ sĩ Thiết Ngưu tên thật là Dương Tích Nghiệp (sn 1922), quê ở tỉnh Sơn Đông. Năm 1946 ông tham gia quân đội sau đó được đưa về đoàn văn công quân khu Sơn Đông biểu diễn phục vụ binh sĩ.
Chân dung nghệ sĩ Thiết Ngưu.
Sau khi nhà nước Trung Quốc mới được thành lập, ông trở thành diễn viên Xưởng phim Thượng Hải, từng làm thư ký chi bộ Đoàn của đoàn diễn viên điện ảnh Thượng Hải sau lên và phó trưởng đoàn. Thiết Ngưu từng thành công với tạo hình nhân vật những anh bộ đội, công nhân trong các bộ phim thời cách mạng như Nam chinh bắc chiến, Hồng sắc nương tử quân, Hâm mộ bóng đá...
Trong cuốn hồi ký của đạo diễn Dương Khiết về quá trình làm bộ phim Tây Du Ký có đoạn nhắc đến nghệ sĩ Thiết Ngưu và hành trình bà cùng đoàn phim đi tìm người thủ vai Phật Di Lặc cho tập 19 Vào nhầm Tiểu Lôi Âm năm 1985. Vai diễn này có lẽ khiến Dương Khiết gặp khá nhiều khó khăn nhất trong quá trình tuyển diễn viên.
Thiết Ngưu là người có một không hai cho vai Phật Di Lặc theo nhận định của đạo diễn Dương Khiết.
Video: Cảnh Phật Di Lặc bày mưu cho Tôn Ngộ Không bắt sống yêu quái Hoàng My
Từ khi casting vai diễn đến khâu hóa trang, dù đã thử nhiều người nhưng nữ đạo diễn vẫn chưa ưng ý một ai. Sắp đến cảnh quay có nhân vật Di Lặc nhưng đoàn phim vẫn chưa tìm được diễn viên phù hợp, càng khiến Dương Khiết thêm sốt ruột và lo lắng.
Cuối năm 1985 (khoảng tháng 10), Đài truyền hình Thượng Hải mời Dương Khiết và các diễn viên đóng vai Tôn Ngộ Không, Trư Bát Giới tham gia một sự kiện do đài tổ chức. Khi biết đạo diễn Dương đang tìm diễn viên đóng vai Di Lặc, ông Chung Tinh Hỏa, đồng nghiệp của Dương Khiết đã hướng tay chỉ cho đạo diễn Dương một nghệ sĩ đang có mặt tại sự kiện hôm đó.
Dương Khiết thấy một người ngồi trên ghế cạnh cửa ra vào, vị này có môi dày, mặt tròn, mắt híp như cười, thân hình phốp pháp to béo với nụ cười hiền từ. Đó chính là nghệ sĩ Thiết Ngưu của Xưởng phim Thượng Hải.
Lục Tiểu Linh Đồng và Thiết Ngưu trong tạo hình Tôn Ngộ Không và Phật Di Lặc trong tập 19 - Vào nhầm Tiểu Lôi Âm.
Vậy là sau bao ngày tìm kiếm tuyển chọn vật vả, cuối cùng đoàn Tây Du Ký đã tìm thấy người đạt yêu cầu. Dương Khiết mừng rỡ và đề xuất hợp tác. Sau khi nghe lời đề nghị: "Anh có muốn tham gia đóng vai Di Lặc trong Tây Du Ký không?", Thiết Ngưu nở nụ cười hiền từ và nhận lời.
Sau khi gặp gỡ và trò chuyện với Thiết Ngưu, Dương Khiết trở về đoàn và thốt lên, đây chính là người có một không hai có thể đóng vai Phật Di Lặc. Khi đoàn phim quay tập 19 Vào nhầm Tiểu Lôi Âm ở núi Cửu Hoa, tỉnh An Huy, thời tiết lúc này vào giữa mùa hè, không khí vô cùng oi bức nóng nực.
Thiết Ngưu năm đó đã ngoài 60, có ngoại hình phốp pháp, ngay cả cái bụng bự cũng là thật và không cần hóa trang nhiều. Ông chỉ phải mang lớp cao su đội đầu (thay vì cạo trọc) cùng chiếc mũi giả (tạo cho sống mũi bè và to).
Nghệ sĩ Thiết Ngưu chờ hóa trang trong thời tiết nóng nức ở Cửu Hoa sơn.
Để tạo cho nhân vật thêm sống động, Thiết Ngưu đã chịu khó ăn uống giúp tăng cân, đặc biệt "chăm sóc" cho chiếc bụng phình càng to càng tôt. Thời tiết nong nực khiến mồ hôi chảy đầm đìa bên trong lớp cao su trên đầu Thiết Ngưu nhưng ông không hề kêu ca dù chỉ nửa lời.
Hàng ngày, Thiết Ngưu thường đến phim trường từ sáng sớm để hóa trang và đợi đến lượt cảnh quay của ông. Với động tác lấy tay xoa bụng, miệng cười hỉ hả, Thiết Ngưu đã biến thành Phật tổ Di Lặc bằng xương bằng thịt ngoài đời thực. Theo nhận xét của đạo diễn Dương Khiết thì tạo hình này quả thật có một không hai.
Một vài hình ảnh về tạo hình Phật Di Lặc của Thiết Ngưu:
Thiết Ngưu vai Di Lặc trong tập cuối, tập 25 phim Tây Du Ký.
Nghệ sĩ Thiết Ngưu (khoác vai Lục Tiểu Linh Đồng) trong sự kiện Tề Thiên Lạc chào xuân 1986 của đoàn Tây Du Ký.
Nghệ sĩ Thiết Ngưu và các diễn viên vai thần tiên trong phim Tây Du Ký tại sự kiện Tề Thiên Lạc 1986.
Thiết Ngưu (trái) chụp ảnh cùng các thành viên đoàn phim Tây Du Ký sự kiện Tề Thiên Lạc.
