Lịch vạn niên
Jordan đồng ý trao đổi tù nhân với IS
Ngày 28/1, chính phủ Jordan đã nhất trí với yêu cầu của phiến quân Nhà nước Hồi giáo thả tự do cho một “góa phụ đen” đang bị nước này giam giữ để đổi lấy viên phi công Jordan đang ở trong tay IS, tuy nhiên số phận của con tin người Nhật hiện vẫn chưa rõ ràng khi thời hạn cuối cùng mà IS đưa ra đã hết.
Trong một tuyên bố được đưa ra tối qua, người phát ngôn chính phủ Jordan Mohammed al-Momani cho biết nước này đã sẵn sàng phóng thích “góa phụ đen” Sajida al-Rishawi, người đã tham gia vào vụ đánh bom tự sát ở thủ đô Amman năm 2005 làm 60 người thiệt mạng, để đổi lấy thiếu úy Muath al-Kaseasbeh, viên phi công đang bị IS bắt làm tù binh.
Mặc dù ông Momani không nhắc gì tới con tin người Nhật Kenji Goto, song trong một đoạn băng được tung lên mạng trước đó, phiến quân IS đã tuyên bố sẽ sát hại Goto trong vòng 24 giờ nếu Rishawi không được thả. Thời hạn đó đến nay đã hết, nhưng IS vẫn chưa ra tuyên bố nào về số phận của Goto.
Trong những ngày vừa qua, Jordan đã thực hiện các cuộc mật đàm với IS thông qua các lãnh đạo tôn giáo và bộ tộc ở Iraq để thảo luận về điều khoản trao đổi tù nhân. Nước này cũng tuyên bố sẽ không đàm phán trực tiếp với IS và không đổi Rashawi chỉ để lấy con tin người Nhật Goto.
Ngoại trưởng Jordan Nasser Judeh cũng viết trên Twitter rằng Jordan đã yêu cầu IS cung cấp bằng chứng cho thấy thiếu úy Kaseasbeh vẫn còn sống và mạnh khỏe, tuy nhiên họ vẫn chưa nhận được thông tin gì từ phía IS.
Trong khi đó, có thông tin cho hay IS cũng muốn Jordan phải phóng thích thêm một tù nhân nữa là Ziad al-Karboli, một trợ lý của cựu thủ lĩnh al Qaeda ở Iraq, kẻ đã bị kết án tử hình vào năm 2008 vì sát hại một công dân Jordan.
Hiện vẫn chưa rõ đây có phải là một thỏa thuận trao đổi tù nhân 2 đổi 2 giữa chính quyền Jordan và IS để cứu lấy tính mạng của con tin Goto và thiếu úy Kaseasbeh hay không.
Tại Nhật Bản, mẹ của nhà báo Goto cũng đã gửi tới Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe lời kêu gọi thống thiết cứu lấy con trai của bà. Lời cầu xin này được bà Junko Ishido đưa ra trước báo chí sau khi cả ông Abe lẫn người phát ngôn chính phủ Nhật từ chối gặp bà.
Người mẹ này nói: “Xin hãy cứu lấy mạng sống của Kenji”, đồng thời cầu xin ông Abe hợp tác với chính phủ Jordan đến tận cùng để giải cứu cho con tin này. Bà bật khóc: “Kenji chỉ còn rất ít thời gian”.
Bản thân chính phủ Jordan cũng đang phải chịu sức ép ngày càng tăng từ dư luận trong nước trong cuộc khủng hoảng con tin này, khi bố của thiếu úy Kaseasbeh cũng cầu xin chính phủ “đáp ứng các yêu cầu” của IS.
Ông này cũng chỉ trích cách giải quyết cuộc khủng hoảng con tin hiện nay của chính phủ Jordan và cho rằng họ phải làm việc một cách nghiêm túc như những gì Nhật Bản đang làm để cứu tính mạng của con tin.
Thiếu úy Kaseasbeh bị bắt làm tù binh sau khi chiến đấu cơ F-16 của anh bị rơi ở sào huyệt Raqqa của IS hồi tháng 12 năm ngoái. Kaseasbeh là phi công nước ngoài đầu tiên bị IS bắt giữ kể từ khi Mỹ thành lập liên quân mở chiến dịch không kích vào các mục tiêu IS ở Iraq và Syria.
Những động thái trên diễn ra trong bối cảnh Mỹ cũng đang tranh cãi quyết liệt về việc liệu có nên mở ra cánh cửa đàm phán với các nhóm khủng bố hay không. Khi được hỏi về quyết định trao đổi tù nhân của chính phủ Jordan, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Jen Psaki cho biết các nước “đều có khả năng và quyền đưa ra quyết định”, tuy nhiên bà nhấn mạnh rằng Mỹ “không thỏa hiệp với khủng bố”.
Thế nhưng, hồi năm ngoái chính Mỹ cũng đã đổi 5 tù nhân Taliban ở Guantanmo lấy một binh sĩ nước này bị phiến quân bắt giữ, mặc dù các nghị sĩ Mỹ ra sức biện luận rằng Taliban chỉ là một “nhóm nổi dậy có vũ trang”, còn IS mới là “tổ chức khủng bố”.
