Lịch vạn niên
Phiến quân chặt đầu cảnh sát Philippines nguy hiểm ra sao?
Nhóm phiến quân Maute được coi là lực lượng đại diện cho IS ở Philippines đang ngày càng phô trương thanh thế, thậm chí còn khiến quân đội Philippines phải dè chừng.
Abdullah Maute (bên trái, hàng đầu), thủ lĩnh nhóm phiến quân Maute ở Philippines.
Theo Japan Times, nhóm phiến quân Maute đã chiếm đóng một khu vực rộng lớn ở Marawi, sau khi chiến dịch bắt giữ một trong những thủ lĩnh khủng bố khét tiếng nhất châu Á, Isnilon Hapilon thất bại ngày 23.5.
Giao tranh diễn ra ác liệt vào ngày 24-25.5, các chiến binh Hồi giáo cực đoan hiện vẫn nắm quyền kiểm soát thành phố. Marawi cách thủ đô Manila khoảng 1.400km về phía nam.
Nhóm phiến quân nguy hiểm
“Philippines đang phải đối mặt với một nhóm khủng bố hết sức nguy hiểm, có mối liên hệ toàn cầu”, chuyên gia an ninh Rommel Banlaoi nói về phiến quân Maute.
“Chiến dịch giải phóng Marawi đánh dấu sự thay đổi cơ bản trong cuộc chiến chống chủ nghĩa Hồi giáo cực đoan. Chúng ta chưa từng chứng kiến điều này trước đây ở Philippines”.
Philippines từ lâu đã phải đối phó với những nhóm Hồi giáo ly khai tại Mindanao. Nhưng Manila đều đạt được thỏa thuận hòa bình với các nhóm chủ chốt và kiềm chế các nhóm khác.
Lá cờ IS xuất hiện tại thành phố Marawi, nơi phiến quân Maute chiếm đóng ở Philippines.
Phiến quân Maute bắt đầu trỗi dậy vào năm 2013, sau vụ đánh bom hộp đêm ở thành phố Cagayan de Oro giáp với Mindanao, khiến 6 người thiệt mạng.
Tuy là nhóm Hồi giáo cực đoan mới thành lập nhưng Maute lại hoạt động hết sức tích cực kể từ năm ngoái. Tháng 9.2016, phiến quân Maute đánh bom một khu chợ ở quê nhà Davao của Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte. 14 người thiệt mạng và hàng chục người khác bị thương trong vụ việc này.
Tháng 11.2016, cảnh sát Philippines đập tan âm mưu đánh bom Đại sứ quán Mỹ ở Manila, tình nghi do phiến quân Maute lên kế hoạch thực hiện.
Nhóm khủng bố này đặt tên theo các thủ lĩnh nhà Maute. Đây là các phần tử cực đoan người Philippines có mối liên hệ mật thiết đến khu vực Trung Đông.
Omarkhayan Romato Maute từng sống tại Ai Cập trong khi người anh trai, thủ lĩnh Abdullah có quãng thời gian theo học ở Jordan và xây dựng mối quan hệ với những kẻ cực đoan Ả Rập.
Phiến quân Maute nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ của IS.
Người anh em thứ ba, Hashim, bị bắt giữ vào năm ngoái nhưng đã trốn thoát khỏi nhà giam ở Marawi.
Năm ngoái, phiến quân Maute tuyên bố trung thành với Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) và nổi lên thành thế lực đại diện cho IS ở Philippines.
Tháng 10.2016, chuyên gia an ninh khu vực Sidney Jones nói Maute “là nhóm phiến quân thông minh nhất, được đào tạo bài bản nhất và có mạng lưới thành viên hết sức phức tạp trong tất cả các nhóm khủng bố thân IS ở Philippines”.
Maute đặc biệt tinh vi trong việc sử dụng mạng xã hội để thu hút các sinh viên và giáo viên ở trường Đại học Mindanao gia nhập tổ chức này.
Trở thành thế lực đại diện IS ở Philippines
Chính quyền Philippines đến đầu năm nay mới thừa nhận mối liên hệ giữa phiến quân Maute và IS. Hồi tháng 2, Bộ trưởng Quốc Phòng Delfin Lorenzana xác nhận thông tin tình báo nói IS tài trợ nguồn lực cho phiến quân Maute và coi Philippines như một căn cứ của tổ chức khủng bố này.
Isnilon Hapilon từng được chỉ định là thủ lĩnh IS ở khu vực Đông Nam Á.
Quân đội Philippines không mấy thành công trong những cuộc đụng độ với phiến quân Maute, dù có số lượng đông đảo hơn, với sự yểm trợ của máy bay, trực thăng và pháo binh.
“Phiến quân Maute đã chứng minh khả năng phục hồi sau những cuộc giao tranh ác liệt. Tổ chức này rõ ràng có một thế lực đứng sau nâng đỡ”, chuyên gia Sidney Jones nói.
Theo quan chức quân đội Philippines, số ượng các chiến binh Maute ước tính vào khoảng 1.000 người.
Điều đáng lo ngại nhất là một trong những nhóm khủng bố lâu đời và khét tiếng ở Philippines như Abu Sayyaf cũng bắt đầu hợp tác với Maute.
Thủ lĩnh của Abu Sayyaf, Isnilon Hapilon đã liên minh với anh em nhà Maute và từng bị thương trong đợt không kích hồi đầu năm nay.
Isnilon Hapilon từng được chỉ định là thủ lĩnh chi nhánh IS ở Đông Nam Á nhưng tên này dường như chỉ tập trung vào các hoạt động cực đoan địa phương.
Trong khi đó, có những dấu hiệu cho thấy IS đang can thiệp nhiều hơn và có mối liên trực tiếp đến hoạt động của nhóm phiến quân Maute ở Philippines.
Quân đội Philippines dưới sự yểm trợ của trực thăng đã tiến vào thành phố Marawi trước sự kháng cự mạnh mẽ của...
