Khi người kinh doanh khóc

Khoản 3 Điều 2 Thông tư 130/2016 của Bộ Tài chính quy định: Trường hợp cơ sở kinh doanh nhập khẩu ô tô trước ngày 1-7-2016 nhưng bán ra từ ngày 1-7-2016 thì khi bán ra cơ sở kinh doanh phải kê khai nộp thuế tiêu thụ đặc biệt theo mức thuế suất quy định tại Luật 106/2016/QH13.

Đây là thông tư  quy định chi tiết thi hành một số điều Luật sửa đổi, bổ sung Luật Thuế giá trị gia tăng, Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt và sửa đổi một số điều tại các thông tư về thuế (Luật 106/QH13).

Số doanh nghiệp (DN) nhập khẩu ô tô ít ỏi còn lại một lần nữa tiếp tục bày tỏ quan ngại về thông tư này. Bởi theo họ rất bất hợp lý khi bị truy thu thuế lên tới 150% đối với các loại xe nhập khẩu trước ngày 1-7-2016. Trong đó có cả những loại xe nhập khẩu từ năm 2013 chưa thể bán được cũng bị truy thu và còn phải chịu nhiều chi phí khác.

Điều trớ trêu còn nằm ở chỗ: Thông tư 130 của Bộ Tài chính ra đời ngày 12-8-2016 nhưng dùng để truy thu thuế tiêu thụ đặc biệt những chiếc xe được bán trước đó, ít nhất là từ ngày 1-7. Chuyên gia kinh tế Nguyễn Minh Phong nhận xét: “Điều này đã vi phạm nguyên tắc không hồi tố của pháp luật”.

Đồng quan điểm, nhiều DN cũng cho rằng nếu căn cứ vào Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật thì Thông tư 130 cần phải ra đời trước thời điểm có hiệu lực 45 ngày. Nhưng đùng một cái, ngày 12-8, thông tư trên ra đời và có hiệu lực ngay. Nhiều công ty không trở tay kịp với thông tư này khi họ bị truy thu hàng chục tỉ đồng khiến nguy cơ trắng tay, màn trời chiếu đất đã hiển hiện.

Chính điều đó khiến nhiều DN rất bức xúc và có cảm giác như mình đang bị tận thu. Họ cho biết không phản đối thông tư trên mà chỉ ước rằng bất cứ văn bản nào cũng phải tuân thủ pháp luật và đảm bảo sự hài hòa lợi ích. Họ cũng mong muốn Thông tư 130 quy định thật rõ ràng. Ví dụ đối với những xe đã nhập khẩu, mở tờ khai trước ngày 1-7 thì được hưởng thuế suất cũ. Còn những xe mở tờ khai sau ngày 1-7 sẽ chịu thuế tiêu thụ đặc biệt theo thuế suất mới như Luật 106 và Thông tư 130 quy định.

Đáng tiếc, tại một hội thảo về thông tư trên diễn ra mới đây, ông Nguyễn Hữu Tân, Vụ phó Vụ Chính sách Tổng cục Thuế, nói rằng ông chỉ có nhiệm vụ cung cấp thông tin, thống nhất cách hiểu về Thông tư 130 và lắng nghe, ghi nhận ý kiến của DN.

Như vậy sự tranh cãi về hệ lụy của Thông tư 130 chưa ngã ngũ. Song những thiệt hại do thông tư này gây ra đã trở thành hiện thực đối với nhiều DN. Thậm chí có giám đốc DN đã khóc khi nói về những hệ lụy mà thông tư gây ra cho công ty mình.

Lỗi này ở đâu? Chuyên gia kinh tế Nguyễn Minh Phong nói rằng có lẽ lỗi nằm ở áp lực ngân sách. Nhưng một số ý kiến khác lại cho rằng lỗi ở chỗ người làm chính sách không hiểu hoặc cố tình không hiểu những nỗi khó khăn cay đắng của DN trên thương trường. Hy vọng các thông tư kiểu bất ngờ như thế này sẽ không còn ra đời nữa!